ĐỜI SỐNG

Chứng rối loạn cảm xúc theo mùa ở trẻ em cần được quan tâm

Thiện Thuật • 12-11-2023 • Lượt xem: 1184
Chứng rối loạn cảm xúc theo mùa ở trẻ em cần được quan tâm

Chứng rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một chứng rối loạn tâm trạng hoặc một loại trầm cảm thường xảy ra khi mùa thu và mùa đông đến. Ước tính có tới một triệu trẻ em và thanh thiếu niên mắc chứng rối loạn cảm xúc theo mùa mỗi năm.

Triệu chứng của rối loạn cảm xúc theo mùa

Rối loạn cảm xúc theo mùa, hay SAD, là một loại rối loạn tâm trạng hoặc trầm cảm chịu ảnh hưởng của các mùa. Thông thường, rối loạn cảm xúc theo mùa được đặc trưng bởi sự thay đổi tâm trạng, cảm giác buồn bã và cảm thấy chán nản.

Ông Abraham S. Bartell, MD, MBA, Phó Giáo sư và Phó Chủ tịch, Khoa Tâm thần tại Đại học Y New York, cho biết: “Trong nhiều trường hợp, nó không chỉ là cảm giác chán nản mà còn có thể đi kèm với các triệu chứng bao gồm năng lượng thấp, động lực kém, khó tập trung và thay đổi khẩu vị cũng như kiểu ngủ. Không giống như các loại rối loạn tâm trạng khác, SAD có tính chất theo mùa và thường tự giới hạn và ít nghiêm trọng hơn, nhưng là một quá trình tái phát và có thể trở nên nghiêm trọng hơn".

Phần lớn thời gian, SAD xuất hiện lần đầu tiên ở độ tuổi 20 của một người. Nhưng trẻ lớn hơn và thanh thiếu niên chắc chắn không được miễn dịch và cũng có thể mắc bệnh này.  Một số ước tính chỉ ra rằng có tới một triệu trẻ em và thanh thiếu niên mắc chứng rối loạn cảm xúc theo mùa mỗi năm.

Nguyên nhân gây ra chứng rối loạn cảm xúc theo mùa

Các chuyên gia chưa hoàn toàn rõ ràng về nguyên nhân gây ra SAD, nhưng có một số giả thuyết. Tiến sĩ Victoria Cosgrove, đồng Giám đốc phòng khám rối loạn tâm trạng nhi khoa, Trường Y Stanford chỉ ra rằng tình trạng này có thể liên quan đến việc sản xuất quá nhiều melatonin ở một số cá nhân. Việc dư thừa hormone này có thể dẫn đến buồn ngủ cực độ và năng lượng thấp ở một số trẻ.

Tiến sĩ Cosgrove cho biết thêm: “Cũng có ý kiến ​​​​cho rằng nhịp sinh học của trẻ, được điều khiển bởi serotonin và melatonin, sẽ trở nên không đồng bộ do sự thay đổi ánh sáng. Ngay cả mức vitamin D thấp hơn do ít tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cũng có liên quan đến hoạt động của serotonin".

Melatonin và serotonin không chỉ giúp điều chỉnh mức năng lượng và tâm trạng của đứa trẻ mà còn đóng vai trò then chốt trong chu kỳ ngủ thức của chúng. Nhưng khi trẻ phải đối mặt với những ngày ngắn hơn và ít ánh sáng mặt trời hơn, điều này có thể làm gián đoạn mức độ hormone này và khiến chúng dễ bị trầm cảm theo mùa hơn.

Triệu chứng rối loạn cảm xúc theo mùa ở trẻ em

Cô Jennifer King, trợ lý Giáo sư Trường Khoa học Xã hội Ứng dụng Jack, Joseph và Morton Mandel cho biết: “Các triệu chứng của SAD tương tự như các loại trầm cảm khác, bao gồm thay đổi giấc ngủ và cảm giác thèm ăn, năng lượng thấp, thay đổi tâm trạng, cảm giác tuyệt vọng và giảm hứng thú với những thứ trước đây yêu thích”.

Điều đó nói lên rằng, không phải mọi đứa trẻ đều sẽ trải qua chứng trầm cảm theo mùa theo cách giống nhau. Một số sẽ chỉ gặp một vài triệu chứng, trong khi những người khác có thể biểu hiện vô số vấn đề. Theo Tiến sĩ Mary Fristad, nhà tâm lý học nhi khoa tại Bệnh viện nhi đồng Toàn quốc cho biết: "Một đứa trẻ bị SAD có thể thể hiện sự thiếu năng lượng, ngủ nhiều hơn nhưng không cảm thấy được nghỉ ngơi. Cảm thấy mệt mỏi hoặc kiệt sức, ăn quá nhiều hoặc thèm carbohydrate. Mất hứng thú với các hoạt động yêu thích của họ. Tránh dành thời gian với bạn bè hoặc gia đình, gặp khó khăn trong việc tập trung hoặc tập trung. Nổi cơn thịnh nộ hoặc cáu kỉnh và cáu kỉnh. Trải nghiệm cảm giác vô vọng hoặc vô giá trị, có ý nghĩ về cái chết hoặc tự sát".

Điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa ở trẻ em

Tiến sĩ Mary Fristad đưa ra lời khuyên: “Ra ngoài trời nắng hàng ngày là khuyến nghị đầu tiên, lý tưởng nhất là kết hợp với tập thể dục mạnh mẽ”. Ngoài ra, sử dụng liệu pháp hộp đèn bao gồm 20 đến 30 phút tiếp xúc đầu tiên vào buổi sáng với ánh sáng rực rỡ  hoặc 10.000 lux. Biện pháp chiếu sáng giống như ở ngoài trời vào một ngày nắng. Nếu sử dụng bóng đèn mờ, chúng sẽ không ảnh hưởng đến tâm trạng và năng lượng vì chúng không đủ kích hoạt. Đồng thời, có thể lắp thêm cửa sổ trần nhà để đưa nhiều ánh sáng hơn vào trong căn phòng.

Chế độ ăn uống cân bằng để cung cấp đầy đủ năng lượng cho cơ thể với các món giàu protein nạc và rau củ quả. Bên cạnh đó, đứa trẻ nên tập thể dục tối thiểu 30 phút/ngày, 5 lần/tuần vì luyện tập thể chất giúp giảm lo lắng và căng thẳng nhờ giải phóng dopamine và serotonin, 2 chất tạo cho con người cảm giác vui vẻ. Đồng thời, cần phải nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ đủ giấc và xin ý kiến bác sĩ để có chế độ sinh hoạt, trị liệu thích hợp. Bên cạnh đó, trẻ em có bản chất sẵn sàng phản ứng với các tín hiệu xã hội, vì vậy bạn muốn khuyến khích chúng có những trải nghiệm xã hội tích cực.