Năm 220 sau công nguyên, nhà nước phong kiến Trung Quốc phân chia thành Ngụy, Thục, Ngô và nước ta lúc đó bị nhà Ngô cai trị, thực thi nhiều chính sách tàn ác. Vùng đất Cửu Chân bị cướp bóc, lao dịch, bóc lột nặng nề, hãm hiếp phụ nữ, giết hại dân lành. Trong tình hình đó, Bà Triệu và anh trai nổi dậy đánh đuổi giặc Ngô. Triệu Quốc Đạt hy sinh, Bà Triệu thề trả thù nước, nợ nhà. Bà chỉ huy nghĩa quân tiến đánh thành Tư Phố, tiêu diệt chính quyền đô hộ nhà Ngô ở quận Cửu Chân. Bà Triệu đã anh dũng hy sinh trong trận đánh giặc Ngô tại núi Tùng, khi mới 23 tuổi. Cuộc khởi nghĩa của Bà Triệu tuy thất bại nhưng đã trở thành biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, ý chí hiên ngang, khí phách quật cường của dân tộc ta trong lịch sử chống giặc ngoại xâm.

Đền thờ Bà Triệu tại Triệu Lộc, Thanh Hóa 

Để tưởng nhớ công ơn của nữ anh hùng, người dân làng Phú Điền (xã Triệu Lộc, Thanh Hóa) đã lập đền bà Triệu dưới chân núi Gai và tôn bà là Thần hoang làng.

Vào ngày 19 - 24/2 âm lịch hằng năm, người dân làng Phú Điền đều tiến hành các nghi lễ để bày tỏ lòng biết ơn đến Bà Triệu vì đã che chở cho dân làng, bao gồm: lễ mộc dục, rước kiệu thần, tế lễ long trọng bằng các cúng những sản vật, những thực phẩm tốt và ngon nhất mà họ thu hoạch được trong năm.

Người dân làng Phú Điền thường cúng lễ bà Triệu vào ngày 19 - 24/12 âm lịch 

Các trò chơi dân gian được dân làng Phú Điền tổ chức như: nấu cơm thi, đánh bài điếm, cờ người và đặc biệt nhất là tập trận Ngô - Triệu giao quân. Ngoài ra,  để duy trì và giữ gìn tục cúng cơm nhất là vào ngày 2/10 âm lịch (ngày sinh của bà Triệu) và đêm 30 Tết hằng năm, các gia đình trong làng thường hay chuẩn bị một mâm cơm lễ bao gồm có trầu cau, xôi và gà.

Dân làng Phú Điền tổ chức như: nấu cơm thi, đánh bài điếm, cờ người và đặc biệt nhất là tập trận Ngô – Triệu giao quân.

Ông Đặng Văn Cường, người trông coi đền Bà Triệu và đình làng Phú Điền trong 12 năm cho biết, để giữ gìn tốt lễ hội người dân ở đây luôn tuân thủ các nguyên tắc nghiêm ngặt, nhất là việc lựa chọn người tham gia cần phải đáp ứng đủ - cần các yêu cầu đặc biệt.

Nguyên tắc tham gia lễ hội Bà Triệu rất nghiêm ngặt (Hình ảnh: Internet)

Tuy nhiên, theo cụ Đặng Xuân Khâm, là người phụ trách về đội tế lễ cho biết những thế hệ trẻ ngày này rất ít người quan tâm và hiểu rõ về lịch sử cũng như tham dự lễ hội đền Bà Triệu truyền thống. Do đó, cụ mong chính quyền địa phương và các ngành văn hóa sẽ có kế hoạch lâu dài trong việc đảm bảo và giữ gìn những nét đẹp của lễ hội đền Bà Triệu.

Tag: di sản phi vật thể lễ hội đền Bà Triệu lễ hội