Sữa hạt, hiểu một cách đơn giản nhất là sữa được làm từ các loại hạt (hạt điều, hạt macca, hạt óc chó, hạnh nhân, bắp...). Gần đây, các loại sữa thực vật, đặc biệt là sữa hạt, ngày càng được bố mẹ ưa chuộng sử dụng cho trẻ. 

Được làm từ các loại hạt thực vật nên sữa hạt cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào. Đối với phụ nữ, sữa hạt có khả năng cải thiện sắc đẹp, giảm cân, chống lão hóa sớm nên rất được tin dùng. Riêng với trẻ em, sữa hạt có tác dụng trong sự phát triển trí não của trẻ nhỏ, cải thiện hệ tiêu hóa, giúp chắc xương...

Tuy nhiên theo các nhà nghiên cứu, sữa hạt không thể thay thế hoàn toàn sữa tươi, sữa công thức. Và không có nguồn tin nào khẳng định rằng sữa hạt tốt hơn, an toàn hơn sữa bò.

GS.TS.BS Lê Thị Hợp, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng cho rằng, không nên thay thế hoàn toàn sữa hạt cho sữa tươi vì “sữa tươi và sữa hạt khác nhau về thành phần nguyên liệu và giá trị dinh dưỡng”. Nên quan điểm rằng sữa hạt là thực phẩm chức năng, thức ăn bổ sung và sữa hạt thực chất là sữa “ăn chay”, vốn hạn chế với trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, đang cho con bú và người bị bệnh.

Thiết nghĩ rằng cha mẹ hãy là những người thông thái trong việc lựa chọn nguồn thực phẩm để cân bằng dinh dưỡng cho trẻ. Tránh trường hợp một số bạn “cổ súy” cho rằng sữa hạt là “thần thánh”. Hãy dùng nó là món đổi bữa cho trẻ, hoặc kết hợp với sữa tươi, sữa bò là một lựa chọn nên làm để các bé phát triển toàn diện.

Sau đây DDVN xin gợi ý 5 món sữa hạt với nguyên liệu dễ tìm, cách chế biến đơn giản, phù hợp với các mẹ bận rộn.

1. Sữa hạt điều

Công dụng: Hạt điều được trồng nhiều ở các tỉnh phía Nam của nước ta, ngoài hương vị thơm ngon thì hạt điều được đánh giá là có giá trị dinh dưỡng cao, có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe con người.

Đối với trẻ em, hạt điều có một số tác dụng như tốt cho sức khỏe của xương, sức khỏe tim mạch; cải thiện chức năng não.

Nguyên liệu:

▪ 100g hạt điều

▪ Nhúm nhỏ lá dứa (3-4 nhánh), có thể thay bằng quả chà là (4-6 quả)

▪ 1 lít nước lọc

▪ 50ml mật ong hoặc 300g đường (có thể gia giảm tùy khẩu vị)

Cách làm:

▪ Ngâm hạt điều từ 2-4 tiếng cho tới khi mềm, hoặc ngâm qua đêm trong ngăn mát tủ lạnh. Nếu là hạt điều đã rang sẵn thì không cần ngâm. Tuy nhiên, để đảm bảo chất dinh dưỡng, nên mua hạt điều chưa rang.

▪ Điều sau khi ngâm tách bỏ vỏ, cho vào cối xay cùng chà là và nước lọc. Lọc bỏ bã. Khâu lọc này rất quan trọng để làm nên độ sánh của sữa. Nếu còn bã, sữa sẽ lợn cợn khó uống.

▪ Đun sôi sữa đã lọc với lá dứa. Lưu ý khi đun lá dứa chỉ đun từ 10-15 phút, đun lâu nước sẽ đắng.

▪ Cho mật ong hoặc đường vào khuấy đều rồi tắt bếp.

Cách sử dụng:

Sữa hạt điều sau khi làm xong nên bảo quản tủ lạnh, và ngon hơn khi uống lạnh. Sử dụng trong 3 ngày để đảm bảo độ ngon của sữa.

2. Sữa hạt đậu gà, macca

Công dụng:

Đậu gà giàu protein thực phẩm, tăng cường cho sức khỏe xương của trẻ, giàu dinh dưỡng và tốt cho tiêu hóa. Hạt macca giúp cải thiện sức khỏe đường ruột, tăng cường sức khỏe tim mạch.

Nếu trẻ có vấn đề về tiêu hóa đạm động vật, bố mẹ có thể luân phiên sử dụng sữa hạt đậu gà, macca cho trẻ.

Nguyên liệu:

▪ 50 gam macca

▪ 50 gam đậu gà

▪ Đường (tùy khẩu vị)

▪ 1 lít nước lọc

Cách làm:

▪ Đậu gà đem ngâm nở trong vòng 12 tiếng, tách bỏ vỏ

▪ Xay đậu gà đã tách vỏ cùng macca và nước

▪ Đun sữa đã xay (hoặc dùng máy làm sữa hạt) và thêm đường.

Cách sử dụng:

Sữa hạt đậu gà, macca cần được bảo quản trong tủ lạnh, sử dụng tốt trong vòng 48h.

3. Sữa óc chó, hạnh nhân

Công dụng: Óc chó được coi là thực phẩm có nhiều công dụng tuyệt vời. Với trẻ em, óc chó tốt cho hệ tim mạch, cải thiện giấc ngủ, tốt cho sự phát triển của trí não... Còn hạt hạnh nhân có chứa chất chống ô xy hóa, giúp loại bỏ độc tố, tăng cường khả năng miễn dịch của trẻ.

Nguyên liệu:

▪ 100 gam hạnh nhân

▪ 100 gam óc chó

▪ Đường thốt nốt/ đường phèn / mật ong (lựa chọn tùy khẩu vị)

▪ 1 lít nước

▪ 1 nhúm bột quế (có thể không dùng)

Cách làm:

▪ Ngâm hạt hạnh nhân và óc chó trong vòng từ 12-24h. Mỗi 6 tiếng thay nước 1 lần.

▪ Xay hạt đã ngâm với nước, xay 3 lần cho nhuyễn hạt.

▪ Lọc qua vải chuyên dụng dành cho sữa hạt, lọc kĩ để trẻ dễ uống.

▪ Cho sữa đã lọc vào nồi đun đến khi sữa sôi lăn tăn. Thêm bột quế, đường hoặc mật ong, khuấy đều và tắt bếp.

Cách sử dụng:

Sữa để nguội, rót vào chai thủy tinh bảo quản trong tủ lạnh. Thời hạn uống không quá 3 ngày.

4. Sữa hạt sen, hạnh nhân

Công dụng:

Hạt sen và hạnh nhân đều là những loại hạt tốt cho sức khỏe của trẻ: giúp điều hòa giấc ngủ; mất nước do sốt; cải thiện chậm tiêu, đầy bụng, ăn kém.

Các bé trong thời gian ốm, bố mẹ có thể bổ sung loại sữa hạt này để giúp bé ăn ngon, ngủ ngon hơn.

Nguyên liệu:

▪ 50 gam hạt sen tươi

▪ 50 gam hạnh nhân

▪ 1 lít nước lọc

▪ Vài hạt muối

▪ Đường/ mật ong

Cách làm:

▪ Rửa sạch hạt, ngâm hạt trong nước sạch cùng vài hạt muối. (Hạnh nhân ngâm 8-12h, hạt sen ngâm qua đêm).

▪ Hạt sau khi ngâm rửa sạch, xay hỗn hợp đã ngâm với nước. Xay trong 3 lần.

▪ Rây hỗn hợp, bỏ bã.

▪ Đun nóng sữa đã rây, sôi lăn tăn trong 5 phút. Thêm đường hoặc mật ong và tắt bếp.

Cách sử dụng:

Dùng sữa lạnh trong vòng 48h

5. Sữa bắp, lê

Công dụng: Giúp trẻ tăng cân, tốt cho hệ hô hấp.

Nguyên liệu:

▪ 2 trái bắp ngọt

▪ 1 trái lê

▪ 1 lít nước

▪ Đường (tùy khẩu vị) hoặc cốt dừa     

Cách làm:

▪ Bắp bỏ vỏ, làm sạch hết râu, tách hạt

▪ Lê gọt vỏ, xắt miếng vừa

▪ Cho bắp, lê và cùi bắp vào đun với nước. Đun trong vòng 10 phút rồi tắt bếp. Vớt cùi bắp ra, thêm đường hoặc nước cốt dừa.

▪ Cho hỗn hợp đã đun vào máy xay nhuyễn.

▪ Lọc bỏ bã.

Cách sử dụng:

Chờ sữa nguội, cho vào chai thủy tinh, bảo quản ngăn mát tủ lạnh. Dùng tối đa trong 24h.