Triển lãm về di sản văn hóa kéo co có tên gọi “Chung một sợi dây”, trưng bày những bài viết và hình ảnh giới thiệu giá trị, ý nghĩa và hình thức nghi lễ và trò chơi kéo co tại 4 nước: Campuchia, Philippines, Hàn Quốc và Việt Nam.

Phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm, Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên Đinh Thị Thu Hương cho biết: Triển lãm “Chung một sợi dây” được tổ chức nhằm kết nối, trao đổi kinh nghiệm, đề xuất các giải pháp bảo tồn, phát huy, xây dựng các tour tuyến, liên kết phát triển giữa Long Biên, Hà Nội với các tỉnh Lào Cai, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, đặc biệt là các nước Hàn Quốc, Campuchia, Philippines.

Phó Chủ tịch UBND quận Long Biên Đinh Thị Thu Hương tặng quà lưu niệm cho các cộng đồng kéo co các tỉnh, thành và quốc tế tham dự sự kiện.

Đại diện Hội Di sản văn hóa Việt Nam tặng quà lưu niệm cho các đơn vị.

Theo bà Đinh Thị Thu Hương, quận Long Biên nằm ở phía Bắc Thủ đô Hà Nội, có trên 90 di sản văn hóa, 36 di sản văn hóa phi vật thể; tromg đó 4 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 1 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (đó là nghi thức và trò chơi kéo co tại đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn).

Các di sản văn hóa được phân bổ dọc 2 dòng sông Hồng và sông Đuống. Quận Long Biên sau 20 năm thành lập, xây dựng và phát triển đã đầu tư tôn tạo hệ thống di tích; công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể đã được quận đặc biệt quan tâm.

Hằng năm, các lễ hội và các nghi thức được duy trì tổ chức, gắn với việc truyền dạy cho thế hệ trẻ; tổ chức giao lưu trình diễn trên địa bàn thành phố và tại các tỉnh, góp phần quảng bá các giá trị văn hóa, gắn với phát triển du lịch.

Triển lãm “Chung một sợi dây” là dịp để quận Long Biên giao lưu, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về các khó khăn, vướng mắc, chính sách thu hút, phát triển, thiết lập quan hệ hợp tác và đề xuất để đẩy mạnh kết nối, xúc tiến phát triển giữa các cộng đồng kéo co trong nước và quốc tế.

Người dân rất hứng thú với kéo co cua của Gamnae (Hàn Quốc) trưng bày tại triển lãm.

Cùng diễn ra với triển lãm, là tọa đàm quốc tế “Bảo vệ, phát huy nghi lễ và trò chơi kéo co trong đời sống đương đại”. Tọa đàm có sự tham gia của hơn 150 đại biểu trong nước và quốc tế; đại diện 8 cộng đồng thực hành nghi lễ và trò chơi kéo co gồm: Hội Kéo co Gijisi (Dangjin, Hàn Quốc) và 7 cộng đồng kéo co tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc, Tiến sĩ Lê Thị Minh Lý, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam bày tỏ: “Chung một sợi dây" là thông điệp tuyệt vời mà tất cả cộng đồng kéo co đều cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc của nó. Sợi dây là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng, kết nối giữa con người với thiên nhiên, là sự nối dài của những cánh tay, sự tiếp sức từ cộng đồng này đến cộng đồng khác.

"Hy vọng sự kiện này sẽ mở ra cơ hội mới để kết nối các cộng đồng kéo co, để mở rộng hồ sơ ghi danh vào danh mục di sản văn hóa đại diện nhân loại”, bà Lý nói.

Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam Lê Thị Minh Lý phát biểu khai mạc.

Tham luận tại tọa đàm, Trưởng ban Quản lý di tích đền Trấn Vũ (phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội) Ngô Quang Khải đề cập một số nguy cơ trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản. Một trong những nguy cơ hiện hữu đó là tốc độ của việc đô thị hóa. Không gian kiến trúc của làng ngày càng bị thu hẹp do sức ép của việc xây dựng nhà, ảnh hưởng đến việc tổ chức các hoạt động văn hóa, lễ hội.

Ông Ngô Quang Khải đề xuất đầu tư, tu bổ, tôn tạo tổng thể di tích gắn với việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Bố trí quỹ đất phục vụ việc xây dựng Bảo tàng Kéo co Việt Nam tại phường Thạch Bàn. Kết nối với các tour du lịch phục vụ công tác quảng bá giới thiệu về di sản văn hóa… Đồng thời đưa chương trình kéo co vào trường học để các học sinh thực hành trong các tiết học thể chất.

Kéo co là trò chơi dân gian độc đáo ở đền Trấn Vũ (phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội).

Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Lào Cai Dương Tuấn Nghĩa lấy thực tế từ nghi lễ và trò chơi kéo co dân tộc Tày, Giáy của địa phương mình cũng cho biết, khó khăn thách thức lớn nhất hiện nay là vai trò chủ thể di sản của đồng bào đang bị đồng bào xem nhẹ. “Nếu trước đây phải chọn ngày, chọn giờ, chọn loại dây và các nghi lễ khác, thì hiện nay, do việc đi lấy dây xa (phải vào rừng già), khó khăn nên cộng đồng thay bằng loại dây rừng khác, thậm chí là loại dây công nghiệp hiện nay… hay như cách thức kéo cũng đang dần bị ảnh hưởng”, ông Nghĩa nêu.

Từ đó, ông Nghĩa cũng đưa ra một số đề xuất như đề nghị tổ chức UNESCO quan tâm, ủng hộ kinh phí cho tỉnh Lào Cai thực hiện dự án nghiên cứu, sưu tầm, truyền dạy và phổ biến di sản văn hóa nghi lễ kéo co Tày, Giáy. Cùng với đó cần ban hành chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân tiêu biểu tham gia vào quá trình bảo vệ và trao truyền di sản.

Bắt đầu từ sáng 18/11 đến 26/11/2023, tại đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn, quận Long Biên sẽ diễn ra hoạt động giao lưu trình diễn nghi lễ và trò chơi kéo co với sự tham gia của Hội Kéo co Gijisi (Hàn Quốc) và 7 cộng đồng kéo co tại Việt Nam, gồm: Kéo co ngồi ở đền Trấn Vũ, kéo mỏ ở thôn Xuân Lai, kéo mỏ ở thôn Ngải Khê, kéo co ở thôn Hữu Chấp, kéo song ở thị trấn Hương Canh, kéo co ở thôn Hòa Loan, kéo co của cộng đồng người Tày.

Nghi lễ và trò chơi kéo co được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Trò chơi kéo co luôn thu hút đông đảo công chúng, có tính cộng đồng và lan tỏa cao.

Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội yêu cầu việc tổ chức trình diễn, giới thiệu di sản cần diễn ra với hình thức, nội dung phù hợp, tôn trọng và nhấn mạnh bản sắc và vai trò chủ thể của các cộng đồng nắm giữ và thực hành di sản; chú trọng đẩy mạnh truyền thông, quảng bá về di sản, góp phần nâng cao nhận thức của công chúng nói chung và của cộng đồng địa phương nói riêng về tầm quan trọng của việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản trong đời sống đương đại.

Tag: Hà Nội kéo co triển lãm nghi lễ trò chơi di sản phi vật thể Lễ hội thiết kế sáng tạo Long Biên Thạch Bàn đền Trấn Vũ