Duyên Dáng Việt Nam

Lagom - sống thư thái như người Thụy Điển

Quyên Hà • 28-08-2020 • Lượt xem: 2800
Lagom - sống thư thái như người Thụy Điển

Theo Life HackerNhững năm gần đây, việc du nhập lối sống Bắc Âu nhằm tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề sản sinh từ lối sống hiện đại của các nước châu Âu và Mỹ đã trở thành trào lưu mới trên thế giới.

Ngoài những quy tắc thiết kế Bắc Âu (tối giản đồ đạc, tối đa ánh sáng), những bước tiến bền vững, nền giáo dục tiên phong, đầu tư vào sức khỏe thì các nước Hà Lan, Na Uy và Phần Lan này còn có lối sống hạnh phúc đáng ngưỡng mộ. Lối sống Bắc Âu còn thể hiện đầy cá tính trong thời trang, thoải mái, màu sắc và chú trọng tỉ lệ thiết kế.

Trên tất cả, nhiều người dành sự ngưỡng mộ cho phong cách sống tại những nước Bắc Âu này. Đầu tiên phải kể đến hygge, phong cách truyền cảm hứng cho việc tiêu thụ hàng ngàn nến sáp ong và chăn lông vũ tại Mỹ. Sau đó là phong cách sống được biết đến ít hơn Frilufsliv, trong tiếng Na Uy có nghĩa đen là “cuộc sống với bầu không khí tự do”, là cam kết văn hóa bản địa cho sự trân trọng lối sống hòa nhập với thiên nhiên. Và giờ đây là lagom.

Lagom nghĩa là “không nhiều, không ít” hay “vừa đủ”. Khái niệm này thường đi đôi với khái niệm vùng Goldielocks, hay vùng có nhiệt độ phù hợp cho sự sống. Nghĩa là con người không cần quá nhiều thứ để có cuộc sống lý tưởng.

Khái niệm này bao trùm mọi mặt cuộc sống của người Thụy Điển nói riêng và Bắc Âu nói chung, không chỉ trong thiết kế, ẩm thực hay cách ăn mừng. Thụy Điển là một đất nước lagom, như Anna Brones viết trong cuốn sách mới của mình Sống Lagom: Cân bằng cuộc sống theo cách của người Thụy Điển, “Hãy cảm nhận lagom trong cuộc sống hàng ngày của mình, trong những gì chúng ta ăn, mặc, cách chúng ta sống, cách chúng ta làm việc. Nếu làm được như vậy, chúng ta hoàn toàn có thể sở hữu một lối sống cân bằng, bền vững hơn, để lòng ta cảm thấy yêu đời mà không bị chi phối bởi chủ nghĩa tiêu dùng”.

Sống trong cộng đồng

 

Một điều rất quan trọng, lagom không chỉ là lối sống cá nhân. Một phần cách hiểu về lagom tại đất nước sản sinh ra khái niệm này bao gồm cả cộng đồng. Đó là làm sao để kết nối những người sống trong cộng đồng và đảm bảo có đủ cho tất cả.

Lagom chính là câu trả lời cho câu hỏi của những người Thụy Điển nổi tiếng có tinh thần xã hội cao này. Theo Brones, văn hóa Thụy Điển lấy lợi ích của tập thể làm nền tảng, rất có thể bản chất của Lagom chính là ý tưởng về phúc lợi xã hội và lợi ích cộng đồng, với ý nghĩ “tôi sẽ không lấy quá nhiều vì như vậy sẽ ảnh hưởng đến lợi ích chung”.

Nói một cách khác, lagom là ý tưởng không cá nhân nào sở hữu quá nhiều và không ai sở hữu quá ít, để ai cũng giàu có vừa phải, vừa đủ. Đây cũng là nền tảng của chế độ phúc lợi xã hội Thụy Điển. Tại đất nước Bắc Âu này, y tế trẻ em, giáo dục xuyên suốt đến đại học, chăm sóc sức khỏe và chăm sóc người già là những quyền lợi được đảm bảo cho mọi công dân, đảm bảo công bằng cho tất cả và không ai bị bỏ lại phía sau. Những sự cải tiến này nghe có vẻ tốn nhiều ngân sách, nhưng được đảm bảo bởi chính sự tham gia thị trường lao động của phần lớn dân số (hơn 80% phụ nữ Thụy Điển đi làm, cao hơn hẳn so với con số 58% tại Mỹ). Ngược lại, công dân mạnh khỏe và tri thức tạo ra nhiều thu nhập hơn và tiêu tốn ít chi phí hơn về lâu về dài.

Trong công việc

Tại Mỹ và nhiều nước phát triển, thời gian làm việc dài tại văn phòng được tính như bằng chứng về sự cam kết và cống hiến cho công ty và cho sự nghiệp cá nhân. Nếu chúng ta không làm việc thật nhiều, nghĩa là chúng ta đang làm việc không đủ. Đó cũng là suy nghĩ dẫn đến thực tế là phần lớn người lao động thậm chí còn không dùng hết ngày phép ít ỏi của mình.

Tuy nhiên, tại Thụy Điển, làm thêm giờ bị coi là không hiệu quả, nếu bạn phải làm hơn 60 giờ một tuàn hay không thể dùng kỳ nghỉ 5 tuần, thời gian nghỉ trung bình của một người Thụy Điển, thì lý do chỉ có thể là do bạn làm việc kém. Trong khi đó, GDP của Thụy Điển lại xếp thứ 11 trên thế giới, chỉ thấp hơn 2 bậc so với Mỹ, một trong những nước làm thêm giờ nhiều nhất thế giới.

Không thể coi thường cách định kiến xã hội thay đổi quan niệm của chúng ta về thế giới, lagom là một ví dụ. Thay đổi cơ bản cách cả xã hội đánh giá công việc tạo ra những tác động không hề nhỏ. Vì xã hội Thụy Điển vận hành dựa trên lối sống lagom, Chính Phủ dễ dàng sắp xếp và tích cực ủng hộ những chính sách cân bằng công việc và cuộc sống. Theo Lola Akinmade, tác giả cuốn Lagom: Bí mật sống hạnh phúc của người Thụy Điển, không phải ngẫu nhiên mà bất cứ thứ gì giảm stress như lên kế hoạch hiệu quả, đoàn kết, chính xác, công bằng và cơ cấu tổ chức theo chiều ngang đều được gọi là văn hóa doanh nghiệp kiểu Thụy Điển.

Tích hợp lagom vào đời sống công việc có thể diễn ra bằng nhiều cách. Ví dụ, nếu bạn cảm thấy mình đang làm việc quá nhiều, hãy tư duy theo kiểu lagom để suy ra rằng bạn đang làm việc thiếu hiệu quả. Nếu quả thực là như vậy, hãy thay đổi cách nghĩ. Đừng tiếp tục nghĩ rằng càng dành nhiều thời gian tại văn phòng càng cho thấy bạn đang làm việc tốt hơn. Quang trọng hơn, đừng đánh giá người khác theo cách đó. Nếu bạn thực sự có nhiều việc hơn số công việc bạn có thể giải quyết một cách hợp lý trong giới hạn 40 giờ một tuần, hãy nói chuyện với cấp trên để phân tích vấn đề. Nếu bạn đang tự làm việc cho chính mình, bạn có đang vắt kiệt sức lực bản thân để kiếm thêm chút đỉnh không? Vậy hãy thử nghĩ xem liệu bạn có thể sống với khoản thu nhập ít hơn chút đỉnh hay không.

Nếu bạn hay làm việc quá giờ, hãy tự đặt ra giới hạn số giờ làm việc để đảm bảo bạn rời văn phòng vào một giờ cố định mỗi ngày. Hãy lên kế hoạch, một khóa học, ăn tối với bạn hay chỉ đơn giản là dắt thú cưng đi dạo công viên để sống lagom hơn, cân bằng hơn giữa công việc và cuộc sống. Hãy chắc rằng bạn dùng hết số ngày phép và nghỉ ốm, tặng cho mình những chuyến tẩu thoát khỏi công việc để sống trọn vẹn hơn với cả cuộc sống và công việc. Thậm chí, bạn có thể xem xét việc nghỉ những ngày phép không lương cho những chuyến đi trọn vẹn hơn nếu có kế hoạch hợp lý.

Sức khỏe tinh thần

Trong thời đại 4.0 hiện nay, rất nhiều người lớn và thanh thiếu niên đang phải chịu những vấn đề về sức khỏe tinh thần liên quan đến stress, gây ra những hệ lụy khó lường, giảm năng xuất làm việc và hài lòng cuộc sống, thậm chí gây ra những vấn đề sức khỏe thể chất. Åkerström chỉ ra rằng rất nhiều người trong chúng ta đang “chống lại stress trong khi cố gắng làm việc năng suất”. Nhưng có một cách khác để giải quyết vấn đề, cách của người Thụy Điển là “ưu tiên việc phòng chống stress để làm việc năng suất”. 

Phòng chống stress trước khi nó xảy ra nghĩa là bạn không chờ đến khi ốm mới nghỉ phép mà chủ động lên kế hoạch nghỉ phép thường xuyên tận dụng những ngày được phép nghỉ ốm này, nhằm cân bằng công việc – cuộc sống. Ngoài ra, hãy thử lên kế hoạch tập luyện thường xuyên, nhưng đừng quá sức, vừa đi bộ vừa nghe nhạc hay sách nói hoặc trò chuyện với bạn là một gợi ý hay. Tự nấu cho mình những bữa ăn ngon không nhân dịp gì cả, hoặc đi xem hài kịch, ca nhạc.

Lagom tại nhà            

Những thiết kế kiến trúc, nội thất và trang trí nhà cửa phong cách Bắc Âu nói chung và Lagom nói riêng gần đây đang ngày càng có ảnh hưởng sâu rộng trên toàn thế giới. Những thiết kế này đặc trưng bởi đèn và ánh sáng tự nhiên, gỗ và các vật liệu thiên nhiên mang tính ứng dụng cao nhưng không kém phần hấp dẫn và đặc biệt có giá cả hợp lý, đi đầu là thương hiệu IKEA của Thụy Điển. Nhưng theo các chuyên gia, lagom không chỉ là cách trang trí nhà cửa. Theo Åkerström, mọi đồ đạc và nội thất cần có “hoặc là giá trị sử dụng cao hoặc gắn liền với cảm xúc của bạn”. Bất cứ thứ gì không thể xếp vào hai nhóm trên đều là thừa thãi. Một ngôi nhà lagom là để sống và sử dụng, đó nên là nơi ấm cúng, thoải mái và mời gọi khiến bạn cảm thấy dễ chịu khi trở về.

Vậy nên, lagom không phải là cách bài trí ngôi nhà, nó đúng hơn là cảm nhận chung của bạn khi ở nhà. Nếu bạn không phải tuýp người thích thiết kế kiểu Thụy Điển, bạn vẫn có thể có một phòng khách thật lagom. Lagom gần như tương tự với sự tiết chế, nhưng không nên được hiểu theo hướng tiêu cực. Tiết chế không có nghĩa là chúng ta luôn phải suy nghĩ xem cần bỏ đi thứ gì, hãy suy nghĩ theo chiều tích cực.

Decor theo kiểu lagom không phải là lấp đầy căn phòng mới với tất cả những đồ đạc cần mua khi trang bị nhà mới, mà hãy cho mình thời gian, thậm chí để lại một số chỗ trống. Thay vì cố bỏ đi mọi thứ, sẽ ra sao nếu bạn không mua nó ngay từ đầu? Nếu bạn muốn sắp xếp lại mọi thứ, lagom có thể là cách thay đổi suy nghĩ. Thay vì nghĩ rằng “mình phải bỏ hết những thứ này đi” thì hãy nghĩ “làm sao để có nhiều không gian hơn cho việc thể dục tại nhà và nhảy múa trong phòng khách”.

Giá trị bền vững

Giá trị trung tâm của lagom chính là ý nghĩa bền vững – khả năng duy trì một cuộc sống chất lượng cao cho nhiều thế hệ, không phải chỉ vài năm bùng nổ công nghiệp rồi để lại nhiều hậu quả môi trường như những gì chúng ta đã chứng kiến trong hơn 20 năm qua Đó là lý do tại sao khía cạnh cộng đồng của ý tưởng này rất quan trọng: nếu tất cả chúng ta đều sống lagom hơn một chút, nhiều thế hệ mai sau sẽ có đủ để duy trì sự sống. Thay vì chiếm hữu tất cả những gì ta có thể, sống khiêm tốn hơn một chút vì một xã hội tốt đẹp hơn và vì thế hệ con cháu mai sau.

Và đây chính là điểm kết nối những khía cạnh của lagom. Làm việc ít giờ hơn và chúng ta sẽ giảm stress, khiến bản thân hạnh phúc hơn, giảm phụ thuộc vào liệu pháp giảm stress bằng đam mê mua sắm. Khi chủ nghĩa tiêu dùng suy giảm, các nguồn tài nguyên có hạn của hành tinh sẽ bị khai thác ít hơn. Mặt khác, chúng ta cũng sẽ có nhiều thời gian hơn cho gia đình, bạn bè, du lịch và những hoạt động khiến trái tim bừng sáng.

Theo Åkerström, nếu áp lực quá mức đến từ việc phải cố gắng duy trì một lối sống mà ta không đủ khả năng chi trả thì thay đổi mình để sống lagom sẽ thay đổi toàn diện cuộc sống của chúng ta.

Dù cho chúng ta đang quay cuồng với cuộc sống hay đang trong quá trình tìm kiếm liệu pháp để sống cân bằng hơn, hãy thử tìm hiểu lối sống lagom, vì sống vừa đủ, vừa phải chính là cách đơn giản nhưng hiệu quả, cho bạn và những người thân yêu một cuộc sống lành mạnh và hạnh phúc.

Theo Life Hacker