ĐỜI SỐNG

Nhạc sĩ Trương Ðình Quang, kho tư liệu sống về đất Quảng qua đời

Đông Dương • 22-12-2021 • Lượt xem: 1073
Nhạc sĩ Trương Ðình Quang, kho tư liệu sống về đất Quảng qua đời

Nhạc sĩ Trương Đình Quang ông sinh ngày 2 tháng 8 năm 1930 ở Hội An - Quảng Nam. Ông còn có những bút danh như: Phạm Lệ Vân, Phương Thảo. Là hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, hội viên Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam. Người được mện danh là "kho tàng tư liệu sống về đầt Quàng". Ông vừa qua đời khuya hôm qua 22.12.2021 để lại bao tiếc thương trong lòng bạn bè...

Tin và bài liên quan: 

Tình khúc 24, thi sĩ Dương Tường và Dương cầm lạnh

Bóng tối cuộc đời phía sau câu thơ 'Nỗi nhớ mùa đông'

Khai mạc triển lãm 'Mùa nước nổi' của họa sĩ Ca Lê Thắng tại Hà Nội  

Triển lãm cá nhân họa sĩ Trần Hải Minh tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM

Nguyễn Vũ, tác giả 'Bản Thánh ca buồn' và nỗi buồn người Nghệ sĩ

Nhạc sĩ Trương Ðình Quang là một tên tuổi lớn, gắn bó với văn nghệ từ những ngày đầu của cuộc kháng chiến chín năm trường kỳ chống thực dân Pháp trên đất khu V. Những năm tháng đó, ông và bạn bè thuộc thế hệ trưởng thành sau nhóm nhạc sĩ tài danh ở Hội An (Quảng Nam) như: La Hối, Vương Gia Khương, Vương Quốc Mỹ, Dương Minh Ninh, Dương Minh Hòa, Lê Trọng Nguyễn, Hoàng Tú Mỹ...

Từ năm 1955 - 1959, Trương Ðình Quang ra bắc theo học Trường Âm nhạc Việt Nam, được học các bậc thầy âm nhạc như: Tạ Phước, Tô Vũ, Lê Yên... Rồi ông rẽ sang lĩnh vực nghiên cứu âm nhạc dân gian, âm nhạc cổ truyền, sân khấu kịch hát bài chòi, hát bội, văn học dân gian. Giữa năm 1963, sau một thời gian làm việc ở Nhà xuất bản Âm nhạc, ông về Ban nghiên cứu - sáng tác của Ðoàn ca kịch bài chòi liên khu V. Cùng với những nhạc sĩ tài năng của sân khấu kịch hát bài chòi như Văn Cận, Hoàng Lê, Cung Nghinh, Trần Hồng, Hà Sâm...

Nhạc sĩ Trương Đình Quang

Trương Ðình Quang đã có những đóng góp lớn cho âm nhạc sân khấu bài chòi. Ông là đồng tác giả của vở "Tiếng sấm Tây Nguyên"; vở "Vượt Chư Lây"... Là bạn học cùng thời với thế hệ các nhạc sĩ như Huy Thục, Hồng Ðăng, Hoàng Hiệp, Vĩnh Cát, Thụy Loan..., ông nói rằng, lớp của ông hồi học ở miền bắc, giờ còn lại có tám người, thì hai người đã bị đau rất nặng. Nhưng đời người nghệ sĩ, con mắt còn tinh, đôi tai còn thính, bước chân còn vững, thì vẫn phải luôn động não để suy nghĩ. Ông cứ bị cuốn vào công việc, và chỉ có công việc mới giúp cho bản thân nhận ra những giá trị thực của cuộc sống, của lao động sáng tạo thật sự.

Những đóng góp của nhạc sĩ Trương Ðình Quang đối với kho tàng âm nhạc dân tộc, văn nghệ dân gian xứ Quảng với những tập sách biên khảo, tư liệu, sưu tầm như Lịch sử kịch hát bài chòi; Men rượu hồng đào (Dân ca Quảng Nam); Tuồng hát bộ Quảng Nam; Với bài hát và ca kịch quê hương. Từ năm 1994 đến nay, ông liên tục được nhận giải thưởng của Hội Âm nhạc Việt Nam. Và tin vui nhất ông mới nhận là ông vừa được Hội đồng cấp nhà nước xét tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học - nghệ thuật lần thứ ba.

Hát bả trạo - Đưa linh - NXB.Văn hóa Dân tộc - Một tác phẩm của nhạc sĩ 

Nhạc sĩ Trương Đình Quang có đóng góp rất lớn trong việc gìn giữ và bảo lưu Bài chòi - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Giờ đây, khi đã qua tuổi 90 nhưng nỗi trăn trở của nhạc sĩ Trương Đình Quang là lớp trẻ bây giờ ít quan tâm đến những giá trị văn hóa của dân tộc, lo rằng những môn nghệ thuật truyền thống sẽ thiếu hụt tầng lớp kế cận. Nhưng ông cũng tin rằng, nhà nước sẽ có nhiều chính sách để góp phần gìn giữ những vốn quý mà cha ông để lại.

Tác phẩm chính đã xuất bản của nhạc sĩ Trương Đình Quang: 

1. Thuật ngữ âm nhạc đối chiếu
2. Lịch sử kịch hát bài chòi
3. Men rượu hồng đào (Dân ca Quảng Nam)
4. Tuồng hát bộ Quảng Nam
5. Với bài hát và ca kịch quê hương
6. Hát Bả trạo, hò đưa linh (viết chung với NNC Trương Duy Hy)
7. Tai nghe trống chiến trống chầu

Giải thưởng, tặng thưởng âm nhạc, văn nghệ dân gian

- Giải A của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2003 với Tập nghiên cứu phê bình Những bài lý luận, phê bình âm nhạc.
- Giải A của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2004 với 30 bài lý luận âm nhạc.
- Giải B (không có giải A) của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2006 với tác phẩm Men rượi hồng đào.
- Giải B của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam năm 2006 với tác phẩm Các làn điệu hô, hát Bài chòi.
- Giải Nhất của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2009 với tác phẩm Ca nhạc Bài chòi, ca nhạc kịch hát Bài chòi.
- Giải 3 của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam 2010 với Công trình lý luận phê bình âm nhạc đăng trên các tạp chí TW và địa phương.
- Giải B của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam 2011 với tác phẩm Với làn điệu quê hương.

- Tặng thưởng loại B của Hội Văn nghệ Dân gian Đà Nẵng năm 2010 với tác phẩm Hát bả trạo, Hò đưa linh (Sưu tầm và biên khảo của Trương Đình Quang, Trương Duy Hy).
- Giải C của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2013 với Các bài viết về âm nhạc trên báo và tạp chí năm 2013”.
- Giải B của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2015 với 11 bài báo viết về âm nhạc (nghiên cứu, lí luận, phê bình).
- Giải B của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2016 với 15 bài báo viết về âm nhạc.
- Giải B của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2017 với tác phẩm Tai nghe trống chiến trống chầu.
- Giải B của Hội Nhạc Sĩ Việt Nam năm 2019 với tác phẩm “Những bài nghiên cứu lý luận năm 2018-2019".

Nhạc sĩ Trương Đình Quang (phải) và nhà thơ Nguyễn Ngọc Hạnh.  

- Giải thưởng Nhà nước năm 2011 Trương Đình Quang (Cụm tác phẩm biên soạn, tư liệu, sưu tầm: Lịch sử kịch hát bài chòi; Men rượu hồng đào (Dân ca Quảng Nam); Tuồng hát bộ Quảng Nam; Với bài hát và ca kịch quê hương).

Đông Dương