Bệnh viện quá tải, người trẻ đối mặt hành trình bệnh tật

Trước đây, suy thận mạn tính chủ yếu gặp ở người lớn tuổi, nhưng nay căn bệnh này đang 'gõ cửa' giới trẻ từ 18-30. Theo thống kê mới nhất của Bộ Y tế, Việt Nam hiện có hơn 10 triệu người mắc bệnh thận mạn, trong đó khoảng 26.000 người đã bước vào giai đoạn cuối, buộc phải lọc máu định kỳ hoặc ghép thận để duy trì sự sống. Đáng chú ý, tỷ lệ người trẻ mắc bệnh chiếm tới 20-30% tổng số ca bệnh thận.

Tại các bệnh viện tuyến trung ương như Bạch Mai (Hà Nội) và Chợ Rẫy (TP.HCM), ngày càng nhiều bệnh nhân trẻ sống dựa vào máy chạy thận. Họ là người lao động, sinh viên, hay mới ra trường, không ngờ mắc căn bệnh vốn gắn liền với người cao tuổi. Một số phát hiện bệnh qua khám sức khỏe định kỳ, nhiều người chỉ biết khi mệt mỏi kéo dài hay tiểu ít bất thường.

Không ít trường hợp chủ quan với các triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, chóng mặt, nghĩ do áp lực công việc hoặc thiếu ngủ. Một số dùng thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, thuốc giảm đau kéo dài, hay thức khuya thường xuyên. Khi phát hiện thì thận đã tổn thương nặng, phải lọc máu 3 buổi mỗi tuần hoặc chờ ghép thận.

Đau lưng, mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý về thận - Nguồn: Internet

Nhiều bệnh nhân ở tuổi đôi mươi phải "chạy thận" định kỳ, sống chung với thuốc suốt đời. Việc điều trị lâu dài ảnh hưởng không chỉ sức khỏe thể chất, tinh thần mà còn là gánh nặng tài chính lớn cho gia đình.

Căn bệnh "im lặng" với hậu quả khôn lường

Suy thận được ví như "kẻ giết người thầm lặng" do diễn tiến âm thầm, ít biểu hiện rõ ràng. Ở giai đoạn đầu, người bệnh hầu như không có triệu chứng, chỉ đến khi mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, phù nề hoặc tiểu ít thì mới đi khám, thường đã ở giai đoạn cuối.

Theo bác sĩ, bệnh nhân chạy thận phải lọc máu 2-3 lần mỗi tuần, mỗi lần 3-4 giờ, chi phí hàng tháng lên tới hàng triệu đồng. Dù bảo hiểm y tế hỗ trợ phần lớn, chi phí đi lại, thuốc men, ăn ở và mất thu nhập vẫn là gánh nặng lớn. Ghép thận chi phí hàng trăm triệu đồng, lại không phải ai cũng có người hiến tương thích.

 Nhiều người trẻ phải chạy thận do phát hiện bệnh muộn, khi chức năng thận đã suy giảm nghiêm trọng - Nguồn: Internet

Suy thận không chỉ ảnh hưởng sức khỏe, tinh thần mà còn khiến nhiều người trẻ mất cơ hội học tập, làm việc, thậm chí phải gác lại ước mơ. Nhiều bệnh nhân chia sẻ, chỉ vì những thói quen tưởng vô hại như thức khuya, ăn đồ chiên rán, uống nước ngọt mà phải sống gắn bó với bệnh viện.

Lối sống hiện đại là "thủ phạm" đẩy nhanh nguy cơ

Chuyên gia cảnh báo sự trẻ hóa bệnh thận liên quan mật thiết đến lối sống đô thị và thói quen thiếu lành mạnh của giới trẻ: ăn mặn, uống nước ngọt nhiều, đồ ăn nhanh, thức khuya, ít vận động, lạm dụng thuốc giảm đau hay thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc... Tất cả khiến chức năng thận "bào mòn" từng ngày.

Áp lực công việc, stress kéo dài cũng khiến nhiều người bỏ qua dấu hiệu cảnh báo sớm, nhầm lẫn mệt mỏi với rối loạn tiêu hóa hay tiền đình. Các bệnh nền như viêm cầu thận, tăng huyết áp, lupus, rối loạn chuyển hóa cũng xuất hiện sớm hơn ở người trẻ.

Thói quen ăn nhiều đồ chiên rán, thức ăn nhanh là nguyên nhân phổ biến gây tổn thương thận ở người trẻ - Nguồn: Internet

Nghiên cứu cho thấy lạm dụng thực phẩm chế biến sẵn, rượu bia và lối sống ít vận động là nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn chức năng thận. Thận chịu trách nhiệm lọc chất độc, nhưng liên tục bị tấn công sẽ suy giảm và khó hồi phục.

Phòng ngừa sớm

Trước thực trạng đáng lo ngại này, các chuyên gia y tế khuyến cáo người trẻ cần thay đổi nhận thức và hành vi ngay từ hôm nay. Biện pháp đơn giản nhất để phát hiện bệnh sớm là khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là xét nghiệm nước tiểu và chức năng thận ít nhất 1-2 lần mỗi năm.

Trong sinh hoạt, nên giảm muối, uống đủ nước, hạn chế rượu bia, đồ ăn nhanh, ngủ đúng giờ, tập luyện thường xuyên, và không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định. Lối sống khoa học không chỉ phòng bệnh thận mà còn giảm nguy cơ các bệnh mạn tính khác.

Chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây giúp bảo vệ thận và tăng cường sức khỏe lâu dài - Nguồn: Internet

Cái giá của sự chủ quan là quá lớn, không chỉ là tiền bạc, thời gian mà còn là tương lai của những người trẻ. Phòng bệnh sớm, kiểm tra sức khỏe định kỳ và thay đổi thói quen sống chính là "vắc-xin" hiệu quả nhất để bảo vệ thế hệ tương lai khỏi căn bệnh nguy hiểm này.

Tag: suy thận suy thận trẻ hóa