VĂN HÓA

Thêm hai tựa sách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được dịch sang tiếng Anh

Minh Ly • 25-08-2023 • Lượt xem: 4350
Thêm hai tựa sách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được dịch sang tiếng Anh

Trong tháng 8/2023, Nhà xuất bản Trẻ phát hành hai tựa sách Have a good day và Crying in trees, từ hai tác phẩm gốc là Chúc một ngày tốt lành và Ngồi khóc trên cây của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Đây là sự nối tiếp nỗ lực của Nhà xuất bản Trẻ trong việc chủ động dịch các tác phẩm Việt Nam ra tiếng Anh để giới thiệu ra thế giới, cho bạn đọc nước ngoài lẫn người Việt ở nước ngoài. Sắp tới đây, hai tác phẩm này sẽ được giới thiệu tại gian hàng Nhà xuất bản Trẻ tham dự Hội sách quốc tế tại Frankfurt (Đức).

Tin bài khác:

Thiên tài tập thể: Bí kíp khai phá tiềm năng sáng tạo của doanh nghiệp

Nhà văn Agatha Christie với tiểu thuyết lấy cảm hứng từ đồng dao, lôi cuốn trong nhịp viết dồn dập

Phát hành phiên bản tiếng Anh hai tựa sách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh

Hai tựa sách trên được chuyển ngữ bởi Nhã Thuyên và Kaitlin Rees. Đây cũng là những dịch giả đã chuyển ngữ cuốn I see yellow flowers in the green grass (Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh) trước đây.

Khi chọn tác phẩm để chuyển ngữ, các sách thuộc thể loại văn học luôn luôn là lựa chọn hàng đầu, vì dễ gợi lên sự đồng cảm ở bạn đọc từ bất kỳ nền văn hóa nào. Hai tác phẩm lần này của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nói về kỷ niệm tuổi thơ, những rung động đầu đời ngây ngô, bồi đắp tình yêu thiên nhiên và động vật và những tình cảm tốt đẹp khác.

Trước Have a good day và Crying in trees, Nhà xuất bản Trẻ cũng đã tổ chức dịch và phát hành tựa I see yellow flowers in the green grass, từ bản tiếng Việt Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Tác phẩm  I see yellow flowers in the green grass phát hành vào năm 2018 tại Việt Nam, và đến năm 2020 đã được nhà xuất bản Hannacroix Creek Books mua tác quyền để xuất bản và phát hành tại Mỹ, hiện sách cũng có bán trên trang Amazon. Người vẽ bìa cho phiên bản Mỹ là Andres Alvez - họa sĩ người Argentina, hiện đang sinh sống và làm việc tại Mỹ. Anh bắt đầu sự nghiệp vẽ minh họa chuyên nghiệp từ năm 2000. Anh vẽ cho đa dạng thể loại sách và sản phẩm truyền thông, đặc biệt sách cho thiếu nhi và văn học cho tuổi mới lớn.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh 

Trước đó, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã có khá nhiều tác phẩm được mua bản quyền và xuất bản bằng nhiều ngôn ngữ như: Mắt biếc ( bản tiếng Nhật 2004), Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ (tiếng Thái 2011, tiếng Hàn 2013, tiếng Anh 2014, tiếng Nhật 2020), Cô gái đến từ hôm qua (được chọn đưa vào chương trình dạy tiếng Việt của ĐH Moskva M.V. Lomonosov 2012), Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (tiếng Nhật 2017, tiếng Anh 2018), Đi qua hoa cúc (tiếng Nhật 2020), Tôi là Bêtô (tiếng Hàn 2021).

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cho biết: “Những quyển sách được chuyển ngữ ra tiếng nước ngoài của tôi từ trước đến giờ đều do các nhà xuất bản và dịch giả nước ngoài tự liên hệ. Nhưng với Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh thì Nhà xuất bản Trẻ chủ động mọi thứ. Đây là một tín hiệu rất đáng mừng và là nỗ lực hết sức đáng trân trọng. Nếu các đơn vị xuất bản đến các hội chợ sách quốc tế, chỉ để xem cuốn nào của người ta bán chạy nhất, tìm cách mua bản quyền về xuất bản trong nước thì rất đáng tiếc. Để văn học trong nước có cơ hội ra nước ngoài, các đơn vị xuất bản phải có tiềm lực, hoài bão, quyết tâm và một đường hướng rõ ràng”. 

Những tác phẩm trước đó của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh từng được dịch ra tiếng Anh.

Trường hợp tựa Ticket to childhood (bản tiếng Anh tựa Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh) lại là một trường hợp ngược lại: Cuốn sách được dịch giả William Naythons chuyển ngữ, nhà xuất bản Overlook Press phát hành trước tại Mỹ từ năm 2014 với hai phiên bản bìa cứng và bìa mềm. Sau đó Nhà xuất bản Trẻ mua lại tác quyền bản tiếng Anh để in và phát hành tựa Ticket to childhood tại thị trường Việt Nam, nhằm giúp bạn đọc trong nước dễ dàng tiếp cận với phiên bản tiếng Anh của quyển sách bán chạy này.

Theo ông Nguyễn Thành Nam -  Phó Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Trẻ, năm nay nhà xuất bản Trẻ  lần đầu tiên sẽ có gian hàng riêng tại Hội sách quốc tế Frankfurt lần thứ 75 (Đức). Hai tựa sách tiếng Anh của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh phát hành lần này sẽ góp phần làm phong phú hơn cho danh mục sách giới thiệu đến bạn bè quốc tế. Theo đó, NXB sẽ giới thiệu với làng xuất bản thế giới những sách nổi bật của mình ở những đề tài như lịch sử, văn hóa, văn học,…; đặc biệt là loạt tác phẩm được dịch sang tiếng Anh hay được bán bản quyền ở nhiều nước khác nhau trên thế giới của những nhà văn nổi tiếng của Việt Nam như Nguyễn Nhật Ánh, Bảo Ninh, Nguyễn Ngọc Tư, Nguyễn Ngọc Thuần, Dương Thụy,… 

Hai cuốn sách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được NXB Trẻ chuyển ngữ qua tiếng Anh. 

Nhà xuất bản Trẻ nỗ lực đưa sách Việt đến gần hơn với bạn đọc Quốc tế

Thông tin về một số tựa sách khác của NXB Trẻ đã được dịch ra tiếng nước ngoài:

NXB Trẻ đại diện nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần bán bản quyền sang Hàn Quốc và Hungary tựa Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ (bản dịch tiếng Anh có tên gọi: Open the window, eyes closed); tác phẩm Cánh đồng bất tận của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư đã được dịch giả Ha Jae Hong (một nghiên cứu sinh về văn học Việt Nam) chuyển ngữ sang tiếng Hàn và được NXB Asia Publishers ấn hành tại Hàn Quốc.

Ngoài sự đầu tư của NXB, thì có nhiều trường hợp việc tìm được dịch giả là nhờ duyên may, có mối quen biết và cảm tình với riêng tác giả, từ đó sẵn lòng dịch sách để giới thiệu với bạn bè quốc tế.

Nhà văn Dương Thụy là một trường hợp như vậy. Nhờ dịch giả Elbert Bloom, người mà chị thường gọi vui là “dịch giả riêng của tôi”, hầu hết tác phẩm của chị xuất bản ở Nhà xuất bản Trẻ Trẻ đã được dịch và xuất bản bằng Anh như Beloved Oxford, Seeing Paris through closed eyes, In the golden sun… Những tác phẩm này cũng được bạn đọc trong nước đón nhận.

Bộ sách Lịch sử Việt Nam bằng tranh màu, bản tiếng Anh: Nỗ lực dài lâu của NXB Trẻ

Bộ “Lịch sử Việt Nam bằng tranh” là dự án ra mắt từ năm 1997, với mục tiêu làm “mềm hóa” môn lịch sử trong nhà trường. Bộ sách được học giả Trần Bạch Đằng làm chủ biên, với sự tham gia của đội ngũ các họa sĩ của Đại học Mỹ thuật, Đại học Kiến trúc TP.HCM, các cán bộ nghiên cứu của Viện Khoa học xã hội tại TP.HCM và các biên tập viên của NXB Trẻ.

Phiên bản màu, tiếng Anh của bộ sách ra mắt năm 2021, với mong muốn tiến gần mặt bằng sách lịch sử thế giới. Sách được vẽ màu công phu theo ngôn ngữ hội họa do nhóm họa sĩ truyện tranh Nguyễn Thùy Linh thực hiện. Dàn trang hiện đại và linh hoạt, nhưng vẫn mang chất Á Đông với khổ sách lớn (19 x 24 cm) tạo ấn tượng thị giác, bìa bồi (cứng) và được in 4 màu trên giấy định lượng dày. Phiên bản màu tiếng Anh do cặp vợ chồng Anh - Việt Patrick Barry và Mai Barry dịch. Bản chuyển ngữ theo phong cách kể chuyện, cố gắng vừa chuyển tải chính xác thông tin vừa phù hợp với cách nghĩ, cách nói của người Anh bản xứ. Chị Mai Barry trước đây từng cộng tác với Trẻ qua nhiều dự án dịch khác.

Khi bắt tay vào thực hiện cũng xuất hiện một số trở ngại. Do ngữ pháp Anh, cũng như tiếng Việt, không phải bao giờ cũng thống nhất về các chi tiết như dấu câu, viết hoa, cách trình bày nên hai bên phải tham khảo các chuẩn ngữ pháp, tạo sự thống nhất trong văn bản để có được hai phiên bản Việt - Anh bộ Lịch sử Việt Nam hài hòa được hình thức và nội dung. 

Các tựa sách đã phát hành:

Born of Dragons and Fairies (Con Rồng cháu Tiên)

The Trưng Sisters (Hai bà Trưng)

Ngô Quyền defeats the Southern Han Army (Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán)

Emperor Lê Đại Hành  (Vua Lê Đại Hành)

The Dawn of Thăng Long (Thăng Long buổi đầu)

Lý Thường Kiệt (Lý Thường Kiệt)

The Second Victory against the Mongols (Chiến thắng quân Nguyên Mông lần 2)

The Lam Sơn uprising (Lam Sơn dấy nghĩa)