1. Spotlight (2015)

Đến tận thời điểm này, Spotlight được ca ngợi là một trong những bộ phim hay nhất về nghề báo, thuật lại việc các nhà báo của tờ Boston Globe điều tra và công bố nhiều vụ ấu dâm do các linh mục gây ra ở Boston (Mỹ). Series phóng sự gây chấn động, khiến hàng trăm nạn nhân từng bị lạm dụng khắp nước Mỹ gọi điện đến tờ báo để tố cáo vụ việc tương tự. Sự kiện lan ra ngoài biên giới Mỹ, khiến hàng loạt vụ án của linh mục ở Canada, Australia và Ireland bị phơi bày ra ánh sáng.

Đạo diễn Tom McCarthy chọn giọng kể trung dung, không kịch tính hóa câu chuyện. Các nhà báo trong phim là những người giàu lý trí, bình tĩnh và xem xét sự việc cẩn thận. Họ có "trái tim nóng", đầy nỗ lực và can đảm nhưng luôn giữ "cái đầu lạnh" để phân tích sự việc. Spotlight thắng giải "Phim xuất sắc" và "Kịch bản gốc xuất sắc" ở Oscar 2016, ngoài ra còn nhận bốn đề cử ở các hạng mục đạo diễn (Tom McCarthy), nam phụ (Mark Ruffalo), nữ phụ (Rachel McAdams) và dựng phim. 

2. The Post (2017)

Bộ phim do Steven Spielberg đạo diễn, vừa nhận hai đề cử Oscar năm nay. Phim tái hiện quá trình tờ Washington Post thu thập và công bố Pentagon Papers - tập tài liệu mật về chiến tranh Việt Nam của Lầu Năm Góc - vào năm 1971. Hai nhân vật chính trong phim là Katharine Graham (Meryl Streep) - chủ báo Washington Post và Ben Bradlee (Tom Hanks đóng) - tổng biên tập tài ba.

Phim không chỉ trình bày các sự kiện đã diễn ra, mà còn khắc họa tâm lý của những người chủ chốt trong vụ việc, khiến khán giả hiểu tại sao họ ra quyết định. Mượn lời nhân vật Graham, tác phẩm ca ngợi báo chí và những giá trị sâu rộng của nó. Ngay từ đầu, bà xác định rõ một tờ báo muốn phát triển phải hướng đến chất lượng, tạo ảnh hưởng tích cực đến xã hội chứ không chỉ chạy theo doanh số. Bà Graham cũng là chủ tờ Washington Post khi báo này phanh phui scandal Watergate của Nixon. Trong vụ này, bà từng bị một viên chức của Nixon đe dọa nhưng vẫn quyết tâm đăng bài báo gây chấn động.

3. All the President’s Men (1976)

Phim do Alan J. Pakula đạo diễn là tác phẩm kinh điển trong điện ảnh Mỹ, khai thác sự kiện báo chí gây rúng động bậc nhất thế kỷ 20: Chuyện tờ Washington Post phanh phui scandal Watergate. Ngày 17/6/1972, năm tên trộm bị bắt trong vụ đột nhập vào văn phòng của đảng Dân chủ tại tòa nhà Watergate (Washington, Mỹ) để cài thiết bị nghe lén.

Hai phóng viên trẻ của tờ Washington Post là Bob Woodward và Carl Bernstein theo dõi vụ việc, kiên nhẫn lần theo các manh mối và phát hiện hàng loạt sai phạm của chính phủ. Các bài báo của họ dẫn đến việc Tổng thống Nixon bị điều tra và cuối cùng phải từ chức vào năm 1974. Hai tháng sau khi Nixon rời Nhà Trắng, Woodward và Bernstein ra mắt cuốn sách All the President's Men kể lại sự việc.

Tầm vóc của sự kiện, tài năng của đạo diễn Alan J. Pakula cùng diễn xuất của hai ngôi sao Dustin Hoffman và Robert Redford trong vai các nhà báo khiến tác phẩm trở thành bất hủ. All the President’s Men nhận tám đề cử Oscar và thắng bốn giải, trong đó có "Kịch bản chuyển thể xuất sắc". Viện Phim Mỹ xem đây là một trong 100 tác phẩm vĩ đại nhất lịch sử điện ảnh. Phim nêu cao thông điệp về tầm quan trọng của tự do báo chí trong việc ngăn chặn sự bành trướng và tha hóa của quyền lực.

4. Shattered Glass (2003)

Kịch bản phim dựa trên bài báo của H. G. Bissinger đăng trên Vanity Fair, thuật lại cuộc đời của Stephen Glass - người từng là "ngôi sao" của báo giới Mỹ nhưng bị hạ bệ sau khi mắc nhiều sai phạm. Glass (Hayden Christensen đóng) vốn là phóng viên của tờ The New Republic, nổi tiếng trong thập niên 1990 nhờ các bài viết về một số chân dung thú vị trong xã hội. Tuy nhiên, nhiều người bắt đầu nghi ngờ Glass bịa đặt ra các câu chuyện, đồng thời lồng vào thông điệp tấn công một số nhóm người và tổ chức.

Sau một cuộc điều tra trên diện rộng, tờ The New Republic thừa nhận ít nhất 27 trên 41 bài của Glass có nội dung giả tạo. Anh phải chấm dứt sự nghiệp báo chí và sau đó đền bù hơn 200.000 USD cho báo vì sai phạm của mình. Mượn câu chuyện của Glass, phim điện ảnh phản ánh nhiều vấn đề của nghề báo, nổi bật là sự nguy hiểm đến từ những tin tức giả dối nhưng gây xúc động mạnh, khiến nhà báo sống trong "hào quang" đến nỗi quên mất nhiệm vụ tiên quyết của mình là tìm kiếm sự thật. 91% giới phê bình đánh giá tích cực về Shattered Glass. Trên New York Times, Stephen Glass cho biết đau đớn khi xem lại phần đời đáng xấu hổ của ông.

5. A Mighty Heart (2007)

Phim điện ảnh dựa trên tập hồi ký A Mighty Heart: The Brave Life and Death of My Husband Daniel Pearl của Mariane Pearl - một nhà báo nữ người Pháp sinh năm 1967. Cô kết hôn với Daniel Pearl - trưởng văn phòng Nam Á của tờ Wall Street Journal. Năm 2002, anh bị một nhóm dân quân Pakistan bắt cóc. Mariane bắt đầu tìm kiếm chồng trước khi hay tin anh đã bị sát hại.

Tác phẩm do Michael Winterbottom đạo diễn được đánh giá cao bởi câu chuyện xúc động, khắc họa hành trình nhiều đớn đau của nhà báo nữ. Cô không bi lụy, khóc than quá mức mà can đảm và thông minh, cố tìm cách giải quyết vấn đề. Phim còn nêu thực trạng về việc các nước phương Tây ít quan tâm đến chuyện bảo vệ nhà báo hoạt động ở vùng nhạy cảm, khiến nhiều người mất mạng khi tác nghiệp. Thủ vai Mariane Pearl, Angelina Jolie được đề cử giải Quả Cầu Vàng ở hạng mục "Nữ diễn viên xuất sắc trong phim chính kịch".

Tag: