Nguyễn Đình hoàn thành cuốn sách Chuyện nhỏ ở Chợ Lớn sau 20 năm rong ruổi khu vực này. Ban đầu anh đến với Chợ Lớn và cộng đồng người Hoa vì "thích một nền văn hóa nhưng sau đó lại thấy gần gũi, quen thuộc" - lời của nhà báo Phạm Công Luận. Những câu chuyện về khu Chợ Lớn tưởng quen nhưng hóa ra lúc nào cũng có điều lạ, Chính Nguyễn Đình sau 20 năm loanh quanh ở đó vẫn nói: "Mỗi lần hạnh ngộ lại tìm thấy trong đó những chất liệu sống hấp dẫn thông qua những chi tiết nhỏ của đời thường, có thể là ngôn ngữ, ẩm thực, những nhât vật, văn hóa, nghệ thuật, lễ hội, tâm linh, không gian kiến trúc...". Trong buổi giao lưu, anh kể về kỷ niệm đáng nhớ hồi sinh viên lỡ thích trà và tìm hiểu khá nhiều về các loại trà quý, khi vào các tiệm trà của Chợ Lớn hỏi những loại trà ấy, người ta bảo "đi đi, không có tiền để mua đâu". Kỷ niệm "phũ phàng" vậy nhưng đột nhiên gây hứng thú để anh tìm hiểm về nơi này.

Tác giả Nguyễn Đình đang giải thích về kiến trúc đền, miếu của người Hoa Phước Kiến trong mini tour sáng 27.5

Cũng tại đây, Nguyễn Đình chia sẻ "bí kíp" khi anh đi du lịch các nước rằng, với vốn tiếng Hoa sẵn có, đi đến quốc gia nào anh cũng đến khu China Town để trò chuyện, hỏi thăm những thông tin mình cần, chính cộng đồng người Hoa ở đó là "thổ địa" giúp các chuyến đi của anh dễ dàng và hấp dẫn hơn khá nhiều, cho dù đó là các nước không nói tiếng Anh. Thế nhưng, trong tìm hiểu của Nguyễn Đình vẻ đẹp của Chợ Lớn khác hẳn các khu China Town ở Đông Nam Á và châu Âu. 

20 năm tích tụ, chính vì vậy mà trong cuốn sách của Nguyễn Đình là một kho thông tin và hình ảnh. Khó xác định thể loại sách, có lẽ xem đó là tập chuyên khảo, tập ký sự hay sách ảnh... đều được, tùy độc giả thích tiếp cận theo góc nào mình thấy thú vị. Hơn 300 trang sách được chia bố cục thành 5 mục: Lễ hội Chợ Lớn, Thư họa Chợ Lớn, Nghệ thuật Lân - Sư - Rồng, Kiến trúc Chợ Lớn - Nét xưa ở lại, Chợ Lớn đời thường. Đây cũng là 5 nét đặc trưng của người Hoa Chợ Lớn được tác giả dẫn dắt khá thú vị, như đưa độc giả tham quan khu vực này bằng những cung đường khác nhau. Trong 5 mục ấy là vô số những câu chuyện nhỏ mà qua đó, độc giả có thể thấy được bức tranh khá rõ nét của một cộng đồng đặc biệt. 

Ảnh chụp quyển sách Chuyện nhỏ ở Chợ Lớn

Nguyễn Đình không có tham vọng biến cuốn sách thành kho tư liệu khảo cứu mà anh chỉ kể những câu chuyện mình có được cùng với các thông tin, các mẫu phỏng vấn mà anh không thể bỏ qua bởi vì "đã lỡ có kỹ năng làm báo". Đó là những câu chuyện nhỏ, những hình ảnh quen thuộc mà đôi khi độc giả đã bỏ qua ý nghĩa của nó. Đó có thể là ý nghĩa những đường cong tượng trưng cho những con sóng trong kiến trúc ở Nhị Phủ Miếu, Hội Quán Ôn Lăng, Hội quán Hà Chương, cách trang trí mảnh ghép sành sứ, nghệ thuật điêu khắc chạm trổ trên đá, gốm... của người Hoa Phước Kiến hoặc các hình thức múa Lân - Sư - Rồng của người Hoa nơi đây đều được kể lại rất chi tiết...

Với những gì có được sau ngần ấy thời gian tưởng chừng việc làm sách sẽ dễn dàng nhưng nghe kể mới biết, khi có quá nhiều tư liệu, thông tin và hình ảnh khiến cho việc sắp xếp nội dung sách vì không biết nên giữ cái nào và bỏ cái nào. Cuối cùng, với sự "thúc ép" của nhà báo Nguyễn Công Luận - người đã có 4 tập sách về Sài Gòn Chuyện đời của phố - và những người bạn, cuốn sách đầu tay của tác giả Nguyễn Đình đã đến tay bạn đọc. 5 mục trong tập sách này, mỗi mục cũng sẽ là một gợi ý đề tài cho những tác giả yêu thích nét văn hóa của người Hoa Chợ Lớn để cho ra đời những tập sách chuyên sâu về mảng ấy.  

Sách Chuyện nhỏ ở Chợ Lớn của tác giả Nguyễn Đình được Phương Nam Book và NXB Thế Giới ấn hành.

Tag: Chợ Lớn Người Hoa Cộng đồng người Hoa Nhà báo Phạm Công Luận Nhà báo Nguyễn Đình