"Họ đã xa rồi khôn níu lại 

Lòng thương chưa đã, mến chưa bưa..."

Những câu thơ trong bài "Những giọt lệ" của Hàn Mặc Tử dội về khi tôi nghe tin bác Phan An Sa rời cõi tạm. Ông là tác giả cuốn sách "Tôi với Thầy tôi - Phan Khôi" do Nxb Đà Nẵng mới xuất bản. Cuốn sách vừa chào đời còn chưa ráo mực thì người sinh ra nó lại rời đi.

Bìa cuốn "Tôi với Thầy tôi" của nhà nghiên cứu Phan An Sa, con trai nhà văn Phan Khôi do nhà xuất bản Đà Nẵng vừa phát hành thì người viết qua đời. (Ảnh: NVCC)

Ông là con út của học giả Phan Khôi. Với tấm lòng trân trọng di sản cha ông để lại, ông đã cần mẫn, miệt mài đi tìm lại/dựng lại hình bóng người cha đáng kính của mình bằng chính những gì mà người cha cũng là người thầy của ông để lại. Ông đã in "Nắng được thì cứ nắng" (Nxb Tri thức), "Phan Khôi - di cảo" (Nxb. Tri thức), "Tôi với Thầy tôi - Phan Khôi" (Nxb Đà Nẵng).

Nhà báo - nhà văn Phan Khôi sinh ngày 6.10.1887 tại làng Bảo An, huyện Điện Bàn (Quảng Nam), mất tại Hà Nội ngày 16.1.1959. Ảnh: TL

Một số tác phẩm của nhà báo, nhà văn Phan Khôi được thực hiện thời gian gần đây. 

Đọc những dòng ông viết, nghĩ về học giả Phan Khôi mới thấu tỏ sự tỉ mỉ, chăm chút, cẩn trọng, mực thước của ông trước di sản của cha mình. Ông luôn đau đáu về những gì thế hệ trước đã làm, và ông thấy được ở đó giá trị quý báu mà tiền nhân đã tạo ra.

Nhân duyên để Nxb Đà Nẵng in cuốn sách "Tôi với Thầy tôi - Phan Khôi" là nhờ GS. Huệ Chi giới thiệu.

Từ khi liên hệ thư từ trao đổi bài vở giữa tác giả với biên tập viên cho đến khi cuốn sách ra đời cũng mất đến gần 2 năm trời. Chưa kể để in ra được cuốn sách cũng gặp không ít lận đận như chính cuộc đời của cụ Phan Khôi. Từ việc đổi tên sách đến điều chỉnh khuôn khổ kích thước, những tưởng đơn giản mà lại hóa thành phức tạp.

Ôi thôi rồi mọi chuyện cũng xong, có lận đận mới hiểu lòng thiên hạ. Giờ này tác giả của cuốn sách đã nhẹ gót thang mây, chỉ còn lại tấm lòng yêu mến, trân quý di sản tiền nhân của ông ở lại:

Nhà biên khảo, nghiên cứu Phan An Sa (1945 - 2021)

"Bạn cứ thử đọc đi, hay dở không quan trọng đâu, điều bổ ích là bạn sẽ có thêm sự hiểu biết về một nhà văn hóa người Quảng, là Thầy tôi. Và qua cuốn sách, bạn có thể chiêm nghiệm cái lẽ phải sống ở đời để cuộc đời bạn không bị phí phạm dù chỉ là một ngày, như tôi đã từng phí phạm. Và cuối cùng, bạn cứ thử ngẫm mà xem, đành rằng cuốn sách viết về Thầy tôi, nhưng nếu nó được bạn yêu mến, thì tức là bạn và tôi, hai chúng ta, đã góp thêm một viên gạch đế xây đắp cho đến khi hoàn thành con đường dẫn tới một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người..."

Tác phẩm “Nắng được thì cứ nắng – Phan Khôi từ Sông Hương đến Nhân Văn” là công trình của nhà nghiên cứu Phan An Sa, được Hội Nhà văn Hà Nội trao giải thưởng Lý luận Phê bình năm 2013.

"Con đường đó đã được những người tiên tiến nhất, dũng cảm nhất dấn thân đặt những viên gạch đầu tiên!" (trích "Tôi với Thầy tôi - Phan Khôi, Phan An Sa")

Mấy dòng ngắn như một nén tâm nhang cầu chúc tác giả Phan An Sa tiêu diêu miền cực lạc!

Trần Ban 

Tag: Nhà nghiên cứu Phan An Sa Nhà văn Phan Khôi Nắng được thì cứ nắng Tình già