Cuộc khủng hoảng mang tên “tuổi dậy thì”

Ở tuổi dậy thì, nội tiết tố sinh dục nam và nữ tăng tiết mạnh hơn, tạo nên sự thay đổi về đặc thù giới tính. Việc thay đổi này dù ít dù nhiều cũng sẽ tác động lên cảm xúc của trẻ. Do vậy, ở tuổi này các bạn trẻ dễ bị thu hút bởi người khác giới và muốn khám phá tình yêu tuổi học trò.

Ở tuổi này, những định hình về xã hội xung quanh chưa thể toàn diện như người trưởng thành. Môi trường sống, học hành, tác động từ sách báo, phim ảnh bạo lực, tiêu cực và cả bạn bè xấu, sẽ gây ra những sai lệch trong nhận thức dẫn đến tình trạng rối loạn hành vi và những hậu quả nghiêm trọng.

Bên cạnh những thay đổi về mặt cơ thể, yêu cầu trong việc học hành, gia đình, bạn bè... trở thành áp lực không nhỏ đối với con trẻ. Biểu hiện ở việc dễ mệt mỏi, thay đổi thói quen ăn ngủ, cảm xúc thường ủ rũ không vui, lười giao tiếp với mọi người xung quanh, luôn giữ bí mật quá mức… Tình trạng stress này nếu không được giải quyết sẽ dẫn đến trầm cảm và hành vi tự tổn thương bản thân.

Cảm xúc ở tuổi này rất khó cân bằng và điều tiết. Rối loạn cảm xúc xảy ra khi có tình trạng rối loạn tại não bộ, gây nên những bất ổn về tinh thần như chuyển từ cảm xúc hưng phấn sang cảm xúc ức chế.

Theo ông Jay Giedd, một nhà tâm lý học trẻ em ở Mỹ nhận định “Bộ não phát triển trong những năm của lứa tuổi dậy thì năng động hơn chúng tôi nghĩ rất nhiều”. Đây là nguyên nhân chính gây ra những biến đổi về hành động như dễ nổi nóng, dễ mặc cảm, yêu sớm, muốn trải nghiệm cảm giác làm người lớn, chống đối lại người lớn; chọc ghẹo người khác, gây gổ, đánh nhau, thô bạo với người khác.

Sai lầm của người lớn
Đối mặt với sự nổi loạn tuổi dậy thì đa phần bậc phụ huynh đều có những cách giải quyết chưa phù hợp.

Hầu hết người lớn luôn suy nghĩ trẻ nhỏ không hiểu chuyện và cha mẹ chính là người định hướng cho mọi quyết định của con.  Không lắng nghe và chia sẻ những điều con muốn nói, áp đặt cái tôi của mình lên con cái, chi phối hoàn toàn đến cuộc sống của con sẽ khiến các bạn trẻ cảm thấy bị gò bó, áp lực, sinh ra cảm giác chống đối và tổn thương.

Thiếu đi sự lắng nghe,cha mẹ không hiểu và thông cảm cho những thay đổi trong tình cảm của con. Những rung động tuổi dậy thì luôn được cha mẹ nhìn dưới ánh mắt tiêu cực. Bởi vậy trẻ thường cấm đoán trong chuyện tình cảm.

Giúp con vượt qua khủng hoảng

Bài học đầu tiên và cũng là bài học khó khăn nhất để giúp cha mẹ thấu hiểu và đến gần những bất thường trong con là lắng nghe.

Cha mẹ phải chấp nhận rằng con mình đang thay đổi.  Bản thân trẻ chưa hiểu hết sự thay đổi của cơ thể mình, cũng không kiểm soát được cảm xúc. Điều con cần lúc này là được chia sẻ những kiến thức về tâm, sinh lý.

Với các vấn đề của trẻ, thay vì phản đối kịch liệt hãy chia sẻ những khó khăn và cách bạn vượt qua tuổi dậy thì. Để trẻ giảm tâm lý đối kháng và có thể tự cân bằng tâm lý của mình.

Đặc biệt, hãy nói chuyện với con về những thay đổi tình cảm, tò mò tình dục đối với người khác giới. Để con hiểu đó là những nhu cầu nảy sinh do thay đổi sinh lý cơ thể, biết cách cân bằng và tránh bị lạm dụng.

Dù theo cách này hay cách khác, thì con luôn cố gắng để nhận được sự công nhận của cha mẹ. So sánh con với những người khác không những không giúp con phát triển mà còn khiến trẻ sinh ra ghen tị, thất vọng, chống đối.

Hãy tôn trọng và tin tưởng con: khi con bạn chia sẻ về ý tưởng của mình, đừng nhận xét hay phủ định vội. Hãy đặt mình vào vị trí của chúng và để con cái tự chứng minh trách nhiệm của mình.

Sự can thiệp của cha mẹ có vai trò và ý nghĩa quan trọng nhất để ổn định lại tâm lý trong tuổi dậy thì của con. Hãy chắc chắn rằng cha mẹ luôn ở bên cạnh, giúp đỡ con mình bằng hành động đúng đắn nhất. Nên nhớ, nhượng bộ con cái không phải là bạn nhu nhược và buông xuôi, đó là kiên nhẫn chờ đợi con trưởng thành.

Tag: Rối loạn tâm lý tuổi dậy thì Vượt qua khủng hoảng Giúp con vượt qua khủng hoảng