Cách giúp đỡ người đối diện khi họ đang tự hủy hoại bản thân và những điều không nên làm

Nếu bạn đang ở trong một mối quan hệ như thế, dựa trên những trải nghiệm cá nhân hoặc câu chuyện từ bạn bè và gia đình, bạn sẽ nhận ra rằng bản thân có thể đang chứa đựng một khao khát mạnh mẽ, có khi là cảm giác khẩn cấp, để “chữa lành” hay “biến đổi” người kia, với mục đích giúp họ dừng lại những hành vi tự hủy hoại.

Một sự thật cần được nhận thức rõ ràng là dù tình yêu bạn dành cho ai đó có lớn đến đâu, năng lực của bạn để thay đổi thói quen của họ mà họ chưa muốn thay đổi là hạn chế. Và dù người bạn đời của bạn có yêu thương bạn đến đâu thì việc họ tự gây tổn thương cho chính mình, tìm kiếm sự thoải mái tạm thời hoặc giảm bớt căng thẳng vẫn là điều khó kiểm soát.

Thông thường, hành vi tự hủy hoại chỉ là triệu chứng của những vấn đề sâu sắc hơn, chưa được khai thác và chưa được giải quyết, chưa được xác định, xử lý hoặc chữa lành.

Mặc dù bạn có thể nhận thức được rằng lòng yêu thương và sự chăm sóc của bạn đang được dùng để cố gắng hỗ trợ đối tác, thực tế này đôi khi lại gây ra cho bạn cảm giác phẫn nộ, thất vọng, giận dữ và bất lực khi các cố gắng của bạn không mang lại kết quả mong muốn. Những hành động này dù xuất phát từ ý định tốt nhưng thường bị thúc đẩy bởi cảm giác cấp bách và lo âu. Khi người bạn đời của bạn kiên quyết theo đuổi các hành vi tự làm hại mình, họ có thể hiểu lầm ý muốn chân thành của bạn là sự chỉ trích hoặc phán xét, thậm chí đôi khi là do giận dữ. Họ có thể cáo buộc bạn rằng bạn không hỗ trợ họ, hoặc bạn không thực sự hiểu những gì họ trải qua hoặc đau khổ của họ. Họ thậm chí có thể tìm cách biện minh cho hành động của mình bằng cách đưa ra các lý do hoặc bào chữa cho những việc họ làm.

Nếu không có sự hướng dẫn thì khó biết cách trả lời. Dưới đây là một số Điều Nên và Không nên làm để giúp bạn hiểu rõ hơn về cách giải quyết một vấn đề khó khăn và đầy cảm xúc:

Không nên:

• Luôn lo lắng một cách ám ảnh về hành vi của đối phương. Điều này thực sự không có tác động gì đến hành động của họ và có thể khiến bạn suy kiệt về mặt cảm xúc, thể chất và tinh thần.
• Cố gắng động viên họ vượt qua tội lỗi bằng cách nói những câu như, “Nếu em yêu tôi đủ nhiều thì em sẽ dừng lại”. Điều này luôn phản tác dụng và thậm chí còn tạo ra nhiều cảm giác tội lỗi hơn, có thể thúc đẩy hành vi tự hủy hoại bản thân.
• Dùng sự xấu hổ hoặc sự sỉ nhục để cố gắng thay đổi hành vi của đối phương.
• Hãy thực hiện hành động của họ một cách cá nhân. Đó không phải là về bạn, mà là về những vấn đề và nỗi đau chưa được giải quyết của chính họ.
• Nói với đối tác của bạn rằng họ đang “ốm” hoặc “cần giúp đỡ” vì điều này có thể khiến họ trở nên phòng thủ hơn.
• Bỏ qua trách nhiệm hoặc quyền tự chăm sóc bản thân của bạn để “che đậy” cho đối phương và hậu quả của hành vi tự hủy hoại bản thân của họ.
• Thông đồng với việc giữ bí mật.
• Đảm nhận vai trò là nhà trị liệu cho đối tác của bạn. Đó không phải là công việc của bạn và bạn không thể có tính khách quan để đạt được hiệu quả.

Điều nên:

• Hãy để đối tác của bạn biết bạn yêu họ và bạn quan tâm đến hạnh phúc của họ.
• Hãy thể hiện lòng trắc ẩn bằng cách cho họ biết rằng bạn hiểu cuộc đấu tranh mà họ đang phải vật lộn và cảm giác khó khăn như thế nào khi từ bỏ điều gì đó mà họ cho là hữu ích trong thời gian ngắn.
• Nói với đối tác của bạn rằng “họ xứng đáng được hỗ trợ” khi cố gắng kết nối họ với các nguồn lực.
• Truyền đạt niềm tin của bạn vào khả năng của họ trong việc học những cách mới để đối phó và chữa lành thực sự bằng sự hướng dẫn chuyên nghiệp.
• Hãy nói rõ rằng đó không phải là vấn đề của bạn cần khắc phục và bạn không có khả năng thay đổi một con người khác.
• Nhận được sự hỗ trợ xứng đáng để bạn xử lý một cách an toàn mọi cảm xúc chính đáng nảy sinh trong bạn cũng như tìm hiểu cách thiết lập và duy trì ranh giới thích hợp .
• Biết rằng bạn có quyền chấm dứt một mối quan hệ khi nó mang tính lạm dụng, không thỏa mãn, đơn phương hoặc khi đối tác của bạn kiên quyết từ chối làm những gì họ cần làm để được khỏe mạnh.