Lê Xuân Thơm: 'Âm nhạc và Nghệ thuật như tình yêu của tôi...'

Nhạc sĩ Lê Xuân Thơm được biết đến như một nhà làm kinh tế nhiều hơn là âm nhạc. Khi mà chính anh đã tự thú với DDVN “chỉ có âm nhạc mới giúp tôi cân bằng cuộc sống, sáng tác là niềm đam mê và luôn cho tôi những cảm xúc dâng trào".

Anh đã dành cho chúng tôi một cuộc trò chuyện cởi mở xung quanh “cuộc sống và thị trường luôn đầy biến động và căng thẳng” chỉ khi đến với âm nhạc thì “các vết thương tâm hồn mới được chữa lành…”.

Tin và bài liên quan:

Văn Cao, người nghệ sĩ đa giác quan

Đức Trí - 5 phiên bản đen trắng trong giao hưởng hiện đại

Võ Thiện Thanh - Âm nhạc và hành trình giao điểm

‘Mặt trời soi vết thương yêu’ - đêm nhạc mới của Nguyễn Hữu Hồng Minh

*Thời gian gần đây thị trường âm nhạc rộ lên với những ca khúc “định vị” tình yêu quê hương miền Trung như các bài “Răng Anh Nỏ Về”, “Nợ Quê”, “Miền Quê Duyên Nợ”, “Tình Quê”… Thật bất ngờ khi DDVN tìm hiểu thì biết các bài đó đều do Lê Xuân Thơm viết lời và có phổ nhạc một vài bài.(*). Điều thú vị là nhiều khán thính giả vẫn không nghĩ tác giả là một người "không chuyên" về âm nhạc.

Chúng ta hãy cùng trò chuyện tìm hiểu về những ca khúc rất tình và có ý nghĩa sâu sắc của nhạc sĩ Lê Xuân Thơm.

Thưa nhạc sĩ Lê Xuân Thơm, con đường đưa anh đến với âm nhạc như thế nào?

Với dịch giả Thúy Toàn, chuyên gia văn học Nga tại nhà lưu niệm văn học Nga ở Phù Lưu - Từ Sơn - Bắc Ninh Việt Nam. (Ảnh: NVCC)

Nhạc sĩ Lê Xuân Thơm: - Tôi đam mê âm nhạc từ nhỏ, cái thời mà cả làng chỉ có một vài nhà có đài radio. Ngày ấy, tôi nhớ muốn nghe đài chúng tôi phải gom những cục pin cũ ngâm vào muối để làm “pin muối” đợi đến chương trình dân ca và nhạc cổ truyền hoặc là các tiết mục thật đặc biệt mới được mở ra để nghe.
Một kỷ niệm khó quên là tôi “idol” nhạc sĩ, ca sĩ Quốc Vụ từ bé, tôi thường hay tìm đến để nghe Anh hát. Có những lần Anh hát tại lễ hội Hoa Xuân có bán vé mà tôi không có tiền mua, nên đành leo lên cành cây để nhìn thấy anh.

Từ trái sang: Nhạc sĩ Lê Xuân Thơm (thứ 2) bên cạnh nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Hội Âm nhạc Việt Nam và ca sĩ Quốc Vụ, người đứng cuối ảnh.

Lớn lên tôi đi bộ đội và xuất khẩu lao động qua Liên Xô. Công việc bận rộn nơi xứ người tôi không có thời gian để đam mê ca nhạc, nhưng niềm đam mê và nỗi nhớ chất chứa trong lòng bao năm lại là một kho tàng kiến thức để sau bao năm xa quê hương trở về thắp cho tổ tiên nén nhang trên bàn thờ, khi lần đầu tiên viết nên ca khúc "Tình Quê", với bản phác thảo ban đầu chỉ có phần lời, có thể gọi là bài thơ với những melody vụng dại của tôi.

Sau đó, tôi đã đi tìm ca sĩ Quốc Vụ và trải lòng với anh sáng tác đầu tay đó. Anh Vụ đã phổ thành ca khúc “Tình Quê” phổ biến như hôm nay. Điều đặc biệt là anh đã giữ được nguyên phần lời đầy cảm xúc, chất chứa nỗi lòng của tôi.

-Như vậy phải nói anh và ca sĩ Quốc Vụ là rất “lương duyên” với nhau. Nghe câu chuyện anh kể, tôi đã mường tượng thấy ước mơ, tình yêu âm nhạc hôm nay đã có từ chú bé chăn trâu ngày xưa. Liệu có phải nghệ thuật sẽ lớn dần lên theo kỷ niệm?

-Vâng, anh! Tôi rất cảm ơn DDVN đã tạo điều kiện cho tôi có cuộc trò chuyện với bạn đọc qua bài trả lời này. Những kỉ niệm lớn dần và không bao giờ quên đó là những buổi phát thanh của Đài Tiếng Nói Việt Nam. Khi có chương trình ca nhạc ba chị em chúng tôi chia đầu mỗi người sẽ viết một câu để cho kịp sau đó ngồi ghép lại thành bài để hát. Khi bắt đầu bước vào lãnh vực sáng tác, tôi tìm được niềm vui ở những kỷ niệm ký ức, trong đó có những kỷ niệm nghe đài ấy!

Đêm giao lưu "Nghĩa tình xứ Nghệ" đong đầy những kỷ niệm đẹp khó quên trong ký ức của nhạc sĩ Lê Xuân Thơm.

Cho đến năm 2017 tôi đã tổ chức đêm nhạc từ thiên tại nhà hát Lam Sơn Thanh Hóa. Tại đây đã giới thiệu những ca khúc của tôi, Quốc Vụ và Đức Dũng.

Năm 2018 chúng tôi tổ chức đêm nhạc từ thiện tại trường đại học Vinh trao học bổng cho các cháu học sinh cũng như hỗ trợ các trường ở Kỳ Sơn xây nhà tình nghĩa ở Nam Đàn.

Sau đó tôi có viết một ca khúc để tặng cho Xã Nam Anh. Với tựa đề “Về Với Mẹ Nam Anh”. Ca khúc này được bà con trong xã đón nhận nồng nhiệt. Cám ơn âm nhạc đã đem lại cho tôi niềm vui trong cuộc sống, kết nối được với nhiều bạn bè. Kỷ niệm lớn dần theo năm tháng và sẽ đi hết ước mơ đời người. Tôi cám ơn DDVN đã có một câu hỏi hay làm những hồi ức tôi sống dậy…

*Âm nhạc với một nhà làm kinh tế quan trọng như thế nào? Liệu có lấy mất nhiều thời giờ, tạo ra thêm một thế giới ảo tưởng phù phiếm hay thật sự là một giải pháp tốt để cân bằng tâm hồn và năng lượng?

-Từ lúc bước vào lĩnh vực sáng tác, sau giờ làm việc tôi tìm thấy được nhiều nguồn năng lượng sống và nỗi đam mê. Tôi quên hết những mệt mỏi, căng thẳng, được thua trên thương trường. Âm nhạc như một người bạn tinh thần tốt giúp cho tôi đứng vững, cân bằng trong mọi hình thái, tình huống của cuộc sống.

*Anh có thể cho bạn đọc DDVN số ca khúc mà anh đã viết trong thời gian qua? Và nền tảng của những sáng tác ấy xuất phát từ đâu? Tình yêu liệu có phải là nguyên nhân chính không?

-Đến nay, tôi đã sáng tác được khoảng 20 ca khúc. Trong đó có nhiều tác phẩm do Lê Xuân Thơm viết. Còn lại kết hợp (viết lời, phát triển melody...) cùng với các nhạc sĩ khác để hoàn thiện. Có nhiều ca khúc của chúng tôi được đón nhận và lan tỏa mạnh tới cộng đồng như “Răng Anh Nỏ Về”, “Nợ Quê”, “Miền Quê Duyên Nợ”, “Tình Quê”, “Mẹ Tôi”, “Nỗi Nhớ Người Đi”, “Đà Lạt Và Em”, “Nha Trang Chờ”, “Tôi Vẫn Đi Tìm”… và rất nhiều bài khác.

Nhạc sĩ Lê Xuân Thơm thường sáng tác bằng đàn guitar. Đó cũng là nhạc cụ anh mỗi khi tham gia ca nhạc, biểu diễn cùng bạn bè.

Những năm tháng bên Nga, sau khi Liên Xô tan rã, chúng tôi đã sống với nhau những tháng ngày khó khăn nhất trong cuộc đời. Những lúc như vậy nỗi nhớ quê hương, cha mẹ, bạn bè thật da diết. Vợ tôi là người đã giúp đỡ tôi rất nhiều. Để sau này tôi có điều kiện sáng tác âm nhạc, cô ấy cũng chính là đề tài cho tôi viết nên những ca khúc tận đáy lòng để tặng em. Đó là các tình khúc như “Nỗi Nhớ Trong Anh” hay “Bên Em Là Mãi Mãi”...

*Anh cũng là nhạc sĩ gây chú ý dư luận khi tự xây dựng được một Nhà hát của riêng mình với cái tên Nhà hát Nghệ thuật Dân gian Á châu? Làm sao có thể thực hiện một dự án lớn tâm huyết nhưng nhìn bên ngoài cũng đã thấy đầy rẫy thử thách và khó khăn như vậy?

-Vâng! Thấy thử thách và to tát nhưng cũng bắt đầu từ ước mơ mà thôi! Tôi lớn lên từ lời ru của bà, của mẹ. Câu ca dao, câu chuyện cổ tích dường như ngấm vào tâm trí của tôi. Sau đó, khi tôi sinh sống ở nước ngoài, nỗi nhớ về quê hương đất nước còn nhân lên gấp bội. Nhưng có một thực tại rất buồn là những nét đẹp của Văn hóa Việt nó chỉ nằm trong phạm vi biên giới của chúng ta. Người nước ngoài họ biết rất ít về văn hóa của dân tộc ta.

Từ những trăn trở đó khi về Việt Nam kinh doanh ở Nha Trang, tôi đã ấp ủ sẽ xây dựng một nhà hát thuần Việt để giới thiệu cho bạn bè năm châu hiểu sâu hơn về cội nguồn văn hóa Việt Nam! Đó chính là sự ra đời Nhà hát Nghệ thuật Dân gian Á châu với chủ đề giới thiệu đặc sắc văn hóa các vùng miền từ Tây Bắc tới Đồng bằng sông Cửu Long. Và đó cũng là tiền thân của “Du ca Show” sau này.

Một nhà hát với những ấp ủ giới thiệu cho người nước ngoài hiểu sâu hơn về bản sắc văn hóa Việt Nam là một khát vọng của nhạc sĩ Lê Xuân Thơm.

Nhà hát khi đi vào hoạt động đã thu hút được đông đảo khán giả đón xem chương trình cũng như các du khách từ Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc... Điều còn làm cho tôi hạnh phúc nhất, đó là những quốc gia có nền văn hóa lâu đời như Trung Quốc, Nga… khi xem chương trình họ đều trầm trồ vỗ tay, tán thưởng. Có nghĩa là văn hóa, nghệ thuật trình diễn của chúng ta có bản sắc và độc đáo!

Một tiết mục biểu diễn của các nghệ sĩ nhà hát nghệ thuật dân gian Á Châu - Nha Trang.

Nhà hát cũng được Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thông tin gửi thư chúc mừng. Hơn 70 diễn viên được tuyển chọn vào làm việc có biên chế của Nhà hát. Tạo được công ăn việc làm ổn định cho các nghệ sĩ đó là hạnh phúc của doanh nghiệp chúng tôi.

*Viết được nhiều ca khúc trong đó có một số bài được phổ biến rộng, khán giả trong cả nước yêu thích. Liệu mơ ước của anh sắp tới sẽ làm một Live show "Tình khúc Xuân Thơm" hay không?
-Ước mơ của tôi làm sao có thể tổ chức một đêm nhạc tại thành phố Hồ Chí Minh để giới thiệu tác phẩm của mình tới công chúng. Cũng như tâm nguyện đem tất cả sự thành công của mình nếu thu được sau đêm nhạc để giúp đỡ các gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Giúp họ sớm hòa nhập với cuộc sống cộng đồng. Tôi thật lòng chỉ mong ước như vậy về âm nhạc và nghệ thuật. Không còn mơ ước nào lớn hơn!

Nguyễn Hữu Hồng Minh, Thi nhạc sĩ giới thiệu các Khúc tác gia, phê bình và nhận định các Ca khúc bất hủ của nền Tân nhạc Việt trên chương trình "Âm nhạc Việt Nam những chặng đường" phát trên VTV3, VTV4 Đài Truyền hình Việt Nam từ thừ Hai đến thứ Sáu hàng tuần đánh giá những tình khúc Lê Xuân Thơm: "Anh là người có tài năng và nặng tình với quê hương. Các ca khúc nổi tiếng như 'Tình Quê" và mới nhất "Ngày Em Rời Xa Tôi" chắc chắn sẽ có một chỗ đứng trang trọng trong lòng khán. thính giả trong, ngoài Tổ Quốc luôn đăm đắm về cội nguồn và đau đáu một yêu đất nước, quê hương..."

Nhạc sĩ Lê Xuân Thơm, nhà thơ Nguyễn Duy (thứ 3 và 4, từ trái sang) cùng bạn bè trong một lần gặp gỡ.

*Qua những câu chuyện anh vừa kể, chúng tôi thấy anh thật bộn bề chìm đắm trong công việc. Chỉ băn khoăn là nhiều áp lực như thế, liệu anh có giữ được lửa sáng tác? Trước thềm năm mới 2021 anh có ca khúc nào mới nhất gửi tặng bạn đọc DDVN không? Xin tiết lộ ca khúc đó?

Ca khúc mới nhất "Ngày Em Rời Xa Tôi" của nhạc sĩ Lê Xuân Thơm gửi tặng bạn đọc DDVN nhân dịp đầu năm mới 2021.

-Tôi vừa viết xong ca khúc "Ngày Em Rời Xa Tôi" một sáng tác vể kỷ niệm tình yêu. Chúng ta ai cũng có một thời tuổi trẻ tươi đẹp khi nhớ về. Với tôi đó là những hình ảnh đẹp lưu giữ qua năm tháng. "Rồi một ngày em rời xa tôi / Mây cũng ngừng trôi / Ngày em đi hoa rơi bên thềm / Trăng soi qua rèm đợi em". Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Hữu Hồng Minh, người giới thiệu các Nhạc sĩ, nhận định và phê bình những Ca khúc bất hủ Tân nhạc Việt trên chương trình "Âm nhạc Việt Nam những chặng đường" phát kênh VTV3 và VTV4 Đài Truyền hình Việt Nam đã đánh giá rất cao. Tôi xin cảm ơn anh. Và đó cũng chính là những niềm vui, bạn bè mang đến cho tôi trong những sáng tác mới nhất.

-Xin cảm ơn anh, nhạc sĩ Lê Xuân Thơm về cuộc trò chuyện thân mật dành cho DDVN. Đầu năm mới chúc anh có thêm nhiều niềm vui trong công việc kinh doanh và sáng tác.

Đông Dương - Thủy Trần thực hiện

-----------------

Chú thích: (*) Cụ thể, theo DDVN tìm hiểu được biết như sau: Ca khúc "Răng Anh Nỏ Về" (Lời: Lê Xuân Thơm - Nhạc: Xuân Hòa), Miền Quê Duyên Nợ (Lời: Lê Xuân Thơm - Nhạc: Xuân Chung), “Tình Quê” (Lời: Lê Xuân Thơm - Nhạc: Quốc Vụ).“Về Với Mẹ Nam Anh” (Lời: Lê Xuân Thơm - Nhạc: Đức Dũng), "Nợ Quê" (Lời Lê Xuân Thơm - Nhạc: Mạnh Thống). "Mẹ Tôi" (Lời: Lê Xuân Thơm - Nhạc: Quốc Vụ). "Nỗi Nhớ Người Đi" (Lời: Lê Xuân Thơm - Nhạc: Xuân Hòa).

Ảnh chính của bài: Nhạc sĩ Lê Xuân Thơm phát biểu trong ngày cắt băng hoàn thành Nhà hát Nghệ thuật Dân gian Á Châu tại Nha Trang. Công trình tâm huyết một đời của anh (Ảnh nhân vật cung cấp).