Về tập thơ dịch, nữ sĩ cho DDVN biết: “Tôi làm thơ từ năm 16 tuổi. Thơ đã giúp tôi vượt qua các biến cố của bản thân, gia đình và xã hội. Thơ cũng giúp tôi trụ lại với đời sống này, dù nhiều lúc tôi muốn buông xuôi, quỵ ngã. Chính vì thế thơ của tôi thường buồn, mang chở một tâm sự khó chia sẻ cùng ai. Tôi chọn ngành văn học, rồi nghiên cứu, giảng dạy và dịch thuật. Thói quen của tôi là đọc thấy gì hay là dịch. Cách đây gần 40 năm, tôi đã dịch một số thơ, truyện ngắn từ tiếng Việt ra tiếng Hoa; sau này dịch Pháp ra Hoa và ngược lại…”.

Chân dung nữ sĩ Doãn Linh (Đài Loan, Trung Quốc)

Doãn Linh, tên thật Hà Doãn Linh, còn gọi Hà Kim Lan, nguyên quán Đại Phố, Quảng Đông, Trung Quốc. Sinh ra ở Việt Nam, từ nhỏ, bà chịu ảnh hưởng văn hóa và giáo dục Trung Hoa, Pháp và Việt Nam. Từ năm 16 tuổi, đã chính thức đăng tải tác phẩm trên các tờ báo Hoa ngữ tại Sài Gòn gồm thơ, tản văn, tiểu thuyết và dịch thuật.

Bà sử dụng trên 20 bút danh, có thể kể như: Doãn Linh, Y Y, Diệp Lan, Sương Châu, Cố Ca, Khả Nhân, Từ Trác Phi, Tuấn Cường, A Dã, Lan Nhược, v.v…, và tiếp tục sáng tác, dịch thuật, nghiên cứu học thuật cho đến nay.

Năm 1968, sau khi nhận bằng Cử nhân Đại học Văn khoa Sài Gòn, bà lập tức đảm nhiệm chức vụ hiệu trưởng trường Trung học Sùng Chính Khách gia Mỹ Tho.

Năm 1969, Doãn Linh nhận học bổng từ Chính phủ Trung Hoa Dân Quốc, sang Đài Loan nghiên cứu học tập tại Viện Nghiên cứu Văn học Trung Quốc của Đại học Quốc lập Đài Loan. Năm 1971, bà lấy bằng thạc sĩ văn học và tiếp tục học lớp tiến sĩ tại Viện Nghiên cứu Văn học Trung Quốc, Đại học Quốc lập Đài Loan. Năm 1977, đạt học vị Tiến sĩ Quốc gia Văn học Trung Quốc. Là giáo sư tại khoa Trung văn và khoa Pháp văn của Đại học Đạm Giang, Đạm Thủy.

Năm 1979, bà nhận học bổng từ chính phủ Pháp, đến khoa Văn học Hiện đại Đại học Paris VII, theo học về ký hiệu học, lý thuyết văn học và về Roland Barthes dưới sự hướng dẫn của Giáo sư Julia Kristeva. Đồng thời nghiên cứu những phương pháp về Hán học với Giáo sư Yves Hervouet tại Viện Nghiên cứu Văn hóa và Văn học Viễn Đông, với Giáo Sư Jean-Pierre Diény tại Học viện Cao đẳng Thực tiễn Học thuật (EPHE), và Khóa Xã hội học văn học với Giáo sư Placide Rambaud tại Học viện Cao đẳng Nghiên cứu Khoa học Xã hội (EHESS); và đạt học vị Tiến sĩ Đại học Paris VII.

Năm 1985, Doãn Linh từ Paris trở về Đại học Đạm Giang, giảng dạy tại khoa Trung văn và khoa Pháp văn, đồng thời đảm nhiệm Khoá trình “Văn học sử nước Pháp’’ và ‘‘Dịch thuật’’ tại khoa Pháp văn và Viện Nghiên cứu Pháp văn của Đại học Phụ Nhân và “Xã hội học Văn học” tại Viện Nghiên cứu Xã hội học Đại học Đông Ngô.

Năm 1992, bà sáng lập tạp chí thi ca “Taiwan Poetry” với 7 giáo sư đại học vừa là thi sĩ, đồng thời cũng là nhà phê bình. Năm 1995, được trợ cấp của Hội đồng Khoa học Quốc gia Trung Hoa Dân Quốc, sang Paris, Pháp nghiên cứu lý thuyết văn học, với các khóa học “Phê bình văn học phát sinh luận” và “Văn bản phát sinh học” tại Đại học Paris VIII.

Năm 2005, được Đại học Chính trị Đài Bắc mời giảng dạy môn “Ngữ văn tiếng Việt”, khi trường này mới thành lập Trung tâm Ngoại ngữ. Năm 2007, được Viện Nghiên cứu Đông Nam Á của Đại học Đạm Giang mời đảm nhiệm môn “Văn hóa và Ngôn ngữ Việt Nam” cho đến nay.

Doãn Linh là tác giả của các tập thơ: “Khi đêm nở rộ như hoa”, “Cánh chim câu trắng lướt qua”, “Ngựa gỗ đu quay” (thơ thiếu nhi), “Tóc hay Dòng sông bội phản”, “Couscous”, “Thơ cắt lát Doãn Linh”; chuyên luận văn học: “Lý luận văn học Pháp và thực tiễn”, “Xã hội học văn học”, “Tô Đông Pha và Tần Thiếu Du”, “Roland Barthes"…

Bìa tập thơ "Khi đêm nở rộ như hoa" do nhà xuất bản Văn học và Domino Book ấn hành tháng 8/2019

Tập thơ “Khi đêm nở rộ như hoa” do Trúc Ty tuyển dịch, gồm 28 bài. Với nữ sĩ Doãn Linh luôn có hai quê hương: một trong tâm tưởng - vốn tươi đẹp, bất biến; một là đời thực - vốn trần trụi, phôi pha. Tập thơ diễn tả khá trọn vẹn tâm thế lưỡng phân này.

Nữ sĩ chia sẻ: “Tôi về Mỹ Tho để thăm quê, nhưng gia đình tôi không còn ai ở đó, rồi Sài Gòn cũng không. Tâm trạng tôi như một câu thơ của Lý Bạch: “Đê đầu tư cố hương” - cuối đầu thì nhớ cố hương, nhưng ngẩng đầu thì không thấy quê hương đâu cả. Dù sống và sinh con ở Đài Loan, đi học tại Pháp, nhưng quê hương tôi không ở những nơi đó”.

Thi phẩm “Khi đêm nở rộ như hoa” của nữ sĩ Doãn Linh do Domino Book và nhà xuất bản Văn Học phát hành 8/2019. 

Duyên Dáng Việt Nam sẽ giới thiệu chùm thơ của nữ sĩ Doãn Linh cùng bạn đọc qua bản dịch của dịch giả Trúc Ty trong thời gian tới.

Tag: nữ sĩ Doãn Linh nhà thơ Đài Loan tập thơ Khi đêm nở rộ như hoa