Sau thời gian lâm bệnh nặng, sáng ngày 24/12 đạo diễn Long Vân - cha đẻ phim "Biệt động Sài Gòn" đã qua đời ở tuổi 87.

Ông sinh năm 1936 tại Hà Nội, đã có một cuộc sống đầy biến động và đầy nhiệt huyết. Từ việc tham gia kháng chiến và rồi chuyển hướng sang học tập tại Trung Quốc khi mới 14 tuổi, ông là một trong những nhân vật có sự nghiệp đa dạng và phong cách độc đáo.

Bắt đầu sự nghiệp điện ảnh sau khi tốt nghiệp ngành sư phạm vào năm 1955, Long Vân đã gắn bó với nghề dạy học trước khi chuyển sang lĩnh vực điện ảnh. Ông là một trong những đạo diễn trưởng thành trước năm 1975, và tác phẩm đầu tay của mình, "Tiếng gọi phía trước" năm 1979, đã đoạt giải thưởng tại Liên hoan phim quốc tế Nga.

Đạo diễn Long Vân bên bạn bè (thứ hai từ phải qua)

Ngoài bộ phim nổi tiếng "Biệt động Sài Gòn", khán giả còn nhớ tới ông qua những câu chuyện đặc sắc như "Hẹn gặp lại Sài Gòn", "Nơi gặp gỡ của tình yêu", "Những người không mang họ", và "Cho cả ngày mai".

Trong đó bộ phim Biệt động Sài Gòn được đánh dấu là bộ phim màu đầu tiên của nền điện ảnh Việt Nam. Phim được công chiếu vào năm 1985 đã đưa tên tuổi của ông tới đông đảo công chúng. Ngay khi công chiếu phim đã được đón nhận nồng nhiệt.

Ban đầu, tác phẩm được đặt tên là "Thiên thần ra trận" nhưng sau đó, quyết định đổi thành "Biệt động Sài Gòn" được đưa ra để phản ánh gần đúng hơn hiện thực. Bộ phim "Biệt động Sài Gòn" gồm bốn tập với nhiều cảnh quay đặc sắc, đặc biệt là những hình ảnh ám ảnh.

Trong đó, cảnh tra tấn ni cô Huyền Trang (do NSƯT Thanh Loan thủ vai) là một trong những đoạn quay để lại ấn tượng mạnh mẽ. Nhóm làm phim đã lắng nghe chân thật câu chuyện của những chiến sĩ cách mạng bị giam giữ tại nhà tù Côn Đảo, từ đó sáng tạo ra cảnh quay đặc biệt này.

Người xem cũng không thể nào quên được cảnh Sáu Tâm do diễn viên Thương Tín đóng khi nhảy cầu, còn bị địch bắn súng theo trong khi ở dưới sông có giăng thuốc nổ. Và mỗi lần khi nhân vật nhảy xuống là có người giật dây cho thuốc nổ bắn tung nước lên thể hiện đạn của địch. Nhắc lại cảnh quay nguy hiểm này, đạo diễn Long Vân từng không giấu được những hồi ức khó phai mờ trong quá trình đạo diễn phim "Biệt động Sài Gòn".

Những cảnh quay như vậy không chỉ chân thực mô tả những thời kỳ khó khăn trong lịch sử, mà còn thể hiện sự sáng tạo và tâm huyết của đội ngũ sản xuất, giúp tác phẩm trở nên đặc sắc và đánh dấu ấn sâu trong lòng khán giả. 

Một hình ảnh trong bộ phim "Biệt động Sài Gòn"

"Khi thực hiện cảnh con bé bị địch tra tấn bằng cách thả vào thùng rắn độc, con bé chỉ yêu cầu tôi làm thế nào để bọn rắn đừng thè lưỡi. Tôi lại cần quay rắn thè lưỡi mới gây sợ hãi. Tôi thuê khoảng hai chục con rắn khỏe của một nhà hàng chuyên bán rắn, phải thuê luôn cả nhân viên cửa hàng đóng người tra tấn để anh ta điều khiển chúng. Tất nhiên, những con rắn này đã được nhổ hết răng nên không còn nọc...". Đây là hồi ức của đạo diễn khi nhắc lại cảnh ông cho con gái là Vân Dung cùng tham gia vào bộ phim. Đó là khi cô bé bán báo (con gái thủ vai) bị địch tra tấn khi thả cô vào thùng rắn độc. 

Hình ảnh con gái của đạo diễn Long Vân.

Vào khoảng năm 2006, ông nhận được đề xuất để đạo diễn một bộ phim về ngành công an, kết quả là sự ra đời của tác phẩm "Những đứa con biệt động Sài Gòn". Phim này đã thu hút sự chú ý và đánh giá tích cực từ khán giả.

Năm 2011-2012, tại Liên hoan phim truyền hình lần thứ 31, tác phẩm này đã được khán giả bình chọn là bộ phim xuất sắc nhất. Sự thành công này không chỉ là một niềm tự hào cho đạo diễn mà còn là một đánh dấu quan trọng trong sự phát triển của ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam.

Bằng cách này, ông đã tiếp tục chứng minh khả năng sáng tạo và sự đa dạng trong sự nghiệp điện ảnh của mình, chinh phục được khán giả và nhận được sự công nhận từ các đồng nghiệp và giới phê bình.

Sau khi bộ phim "Biệt động Sài Gòn" được quyết toán, ông vẫn còn nợ xưởng phim 800 đồng, một con số lớn ở thời điểm đó, và phải mang tiền vợ đi trả. Cát-xê lớn nhất mà ông nhận được là một đôi giày đinh, đó là những khoảnh khắc khó khăn nhưng ông vẫn kiên trì theo đuổi đam mê của mình.

Để có được những tác phẩm để lại dấu ấn, đôi khi ông phải hy sinh cả tiền tiết kiệm của mình để dựng phim. Niềm hạnh phúc lớn nhất của đạo diễn Long Vân không chỉ là trong sự nghiệp điện ảnh mà còn là khi gặp được người vợ đảm đang, chu toàn, luôn hỗ trợ ông và làm cho ông yên tâm tập trung vào công việc đạo diễn.

Hình ảnh khi đạo diễn Long Vân thực hiện bộ phim "Biệt động Sài Gòn"

Mối tình của ông với nghệ sĩ Kim Cương được mô tả như một mối duyên tiền kiếp. Kim Cương, nữ văn công của Đoàn Ca múa Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam, đã có một cuộc đời nghệ thuật phong phú từ việc làm ca sĩ của Đoàn nghệ thuật Hà Nam đến vai trò văn công. Sự gặp gỡ và kết nối giữa họ được coi là một phần quan trọng trong cuộc sống và sự nghiệp của đạo diễn Long Vân.

Về giai đoạn cuối đời, đạo diễn Long Vân và vợ sống tại một ngôi nhà trên phố Nguyễn Thái Học, Hà Nội. Tuy sức khỏe của ông không còn bảo đảm, nhưng tinh thần đam mê nghệ thuật vẫn giữ cho ông liên tục rong ruổi theo đoàn làm phim.

Con gái thường xuyên phải can ngăn ông không nên làm phim nữa, quan tâm đặc biệt đến sức khỏe của ông. Sau khi hoàn thành "Những đứa con biệt động Sài Gòn," đạo diễn Long Vân phải đối mặt với một tai nạn và tình trạng đau ốm kéo dài. Điều này thực sự là một thử thách lớn đối với ông, nhưng tâm huyết và tình yêu với điện ảnh vẫn là động lực lớn, khiến ông không ngừng hy sinh bản thân để theo đuổi đam mê của mình.

Tag: Đạo diễn Long Vân Biệt động Sài Gòn Đạo diễn Long Vân qua đời